Κάπηλοι

Μια αδιάκοπη, αλλά όχι αθώα, Πρωταπριλιά

H λέξη κάπηλος (παράγωγο του ουσιαστικού κάπη = μικρό τεμάχιο - που σύμφωνα με τον Ησύχιο σημαίνει τροφή - και κάπητον = βοσκή, νομή και χόρτος, όλα δε αυτά ομόρριζα  του ρήματος κάπτω = τρώγω γρήγορα, το γνωστό μας χάπτω > χάβω) σημαίνει τον μικροπωλητή, τον μεταπράτη και γυρολόγο, κυρίως όμως αυτόν που διατηρεί καπηλείον, στο οποίο, τα παλιά χρόνια, δεν πουλιόταν  μόνον κρασί, αλλά και τροφές καθώς και άλλα μικροπράγματα.

Επειδή στο μικρεμπόριο, στους γυρολόγους και στα καπηλειά ενδημεί η νοθεία και ανθίζει η απατεωνιά, πολύ περισσότερο από ό,τι στο κυρίως εμπόριο, όπου η εμπορική πίστις είναι σημαντική προϋπόθεση, για να σταθεί κανείς επί μακρόν στον κλάδο αυτό, κάπηλος κατέληξε να σημαίνει: τον απατεώνα, το δόλιο και τον πανούργο και στη συνέχεια, σε ένα ανώτερο επίπεδο, αυτόν που εκμεταλλεύεται ιδεώδη, αξίες, ιδανικά και αξιώματα για ιδιοτελείς σκοπούς.

Αυτού του είδους οι κάπηλοι είναι η μεγάλη πληγή, ουσιαστικά μάστιγα για όσες κοινωνίες δεν είναι αναπτυγμένες, αφού σ’ αυτές δεν λειτουργούν καλά τα αντανακλαστικά του λαού.

Τους συναντάς παντού γύρω σου  π.χ. :

• Στην Πολιτική - σε πρόσωπα και σχηματισμούς - σε όλο το φάσμα της, όπου παίζοντας με τους πόθους, τις ελπίδες και τις ανάγκες των λαϊκών μαζών μιλάνε για:

Δημοκρατία, ενώ βυσσοδομούν σε κάθε ευκαιρία που θα τους δοθεί, με μεθοδεύσεις φασιστικές - ολοκληρωτικές.

Δικαιοσύνη, εμπορευόμενους τον πόνο και την ανέχεια των φτωχών και καταφρονεμένων, και ενώ στην καλύτερη περίπτωση αδιαφορούν, στη χειρότερη απεργάζονται με τους ημετέρους τους την εκμετάλλευση, κόντρα σε κάθε έννοια  ισονομίας και ισοπολιτείας.  

Αλλαγή, ενώ είναι φύσει συντηρητικοί, λυσσαλέοι προστάτες των όποιων “κεκτημένων” τους.

Προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, ενώ στις προθέσεις τους είναι η ατομική τους καταξίωση και η δική τους ωφέλεια.

Εθνικοφροσύνη, ενώ είναι έτοιμοι να βλάψουν την πατρίδα, προκειμένου να παραμείνουν στους θώκους της εξουσίας.

•  Στο Ιερατείο, όπου μιλάνε για:

Ηθική δείχνοντας, μάλιστα, άτεγκτοι στα ατοπήματα των άλλων, ενώ οι ίδιοι είναι βαθύτατα ανήθικοι.

Πίστη και Θεό, ενώ στην ουσία είναι άπιστοι και άθεοι.

Ακτημοσύνη, ενώ είναι φιλοχρήματοι.

Λιτό βίο, ενώ λαχταρούν την τρυφηλή ζωή.

Ταπεινότητα, ενώ κυριολεκτικώς “φλέγονται” για επίδειξη και πρωτοκαθεδρία.

• Στην Εκπαίδευση, όπου μιλάνε για:

Αγάπη και ενδιαφέρον προς τους νέους, ενώ ουσιαστικά μισούν τη νέα γενιά και την εκμεταλλεύονται.

Μεταλαμπάδευση της γνώσης, ενώ αρνούνται συστηματικά να κοινωνήσουν γνώση και πείρα που κατέκτησαν, γιατί απλώς θέλουν να νιώθουν ότι υπερέχουν.

Προτεραιότητα στους νέους, ενώ θεωρούν τους εαυτούς τους αναντικατάστατους.

• Στη Διοίκηση, όπου μιλάνε για:

Αξιοκρατία, ενώ θέτουν εμπόδια στους ικανούς με ελεύθερο πνεύμα και προωθούν συστηματικά τους πολιτικά ή συνδικαλιστικά δικούς τους, καθώς και όσους δείχνουν υποταγή και αφοσίωση στην ιδιοτελή ομάδα τους.

Καθήκον και χρέος, ενώ στην πρώτη ευκαιρία ανοίγουν παραμάγαζα εκμετάλλευσης, προκειμένου να εκτελέσουν με ανταλλάγματα την αυτονόητη εργασία τους, για την οποία, άλλωστε, είναι υποχρεωμένοι από το νόμο και τον όρκο τους.

***

Το σημαντικό είναι ότι κάθε φορά αυτού του είδους τους κάπηλους δεν τους αντιλαμβάνεται η κοινωνία εξ αρχής, παρά μόνον όταν έχουν επιτελέσει το αχρείο και καταστροφικό έργο τους.

Και αυτοί είναι έτοιμοι να χρησιμοποιήσουν χίλια προσωπεία μέχρι να αναρριχηθούν και εδραιωθούν στη θέση που έχουν σχεδιάσει να καταλάβουν. Άλλοτε παίρνουν τη μάσκα του λαϊκιστή και του κόλακα, άλλοτε του ευσεβούς και του ηθικολόγου, άλλοτε του υπερπατριώτη, άλλοτε του πειθαρχημένου και έμπιστου - “λύκοι με προβειά προβάτου”.  

Ποτέ δεν θα εκφράσουν την ειλικρινή δική τους γνώμη και άποψη, απλώς συμφωνούν με τη γνώμη του εκάστοτε κυρίαρχου, προκειμένου να εξασφαλίσουν τη πολυπόθητη εύνοια.

Δεν θα εργαστούν σκληρά, με συνείδηση και συνέπεια, αλλά θα περιμένουν την κατάλληλη στιγμή να οικειοποιηθούν την   επιτυχία άλλων. Και είναι έτοιμοι σε πρώτη ευκαιρία, με όπλα την ίντριγκα και την καταλαλιά, να αποσταθεροποιήσουν τεχνηέντως τους ανταγωνιστές τους.

Ένα πράγμα μόνον δεν αντέχουν, την αλήθεια, γι’ αυτό είναι έτοιμοι να πετάξουν λάσπη - πολλή λάσπη,  προκειμένου  να αμυνθούν και ξεγλιστρήσουν, αντιγράφοντας από τον υδρόβιο κόσμο το παράδειγμα της σηπίας. 

Εν τέλει, οι κάπηλοι είναι η πλέον τοξική ομάδα της κοινωνίας, διότι:

·  Τα κάθε είδους άλλα κακοποιά στοιχεία δρουν, συνήθως, περισσότερο φανερά και ξεκάθαρα. Επομένως, μπορούν εγκαίρως να αντιμετωπισθούν και να κολαστούν, τα δε ανομήματά τους είναι τις πιο πολλές φορές στιγμιαία και μεμονωμένα, ενώ αυτοί, όντας συνήθως πρόσωπα ευυπόληπτα, δρουν πάντοτε υπογείως και τα ανομήματά τους έχουν διάρκεια και μεγάλη κλίμακα.

· Βραχυκυκλώνουν διαρκώς κρίσιμους τομείς της κοινωνίας και υπονομεύουν συστηματικώς προσπάθειες εξυγίανσής της, με σκοπό να τις ακυρώσουν, οσάκις αυτές προσκρούσουν στους  σκοπούς τους. 

Αν, βεβαίως, οι άνθρωποι γίνουν πιο υποψιασμένοι και εξασκημένοι - πράγμα που προϋποθέτει βαθύτερη γνώση, καλύτερη πληροφόρηση, μεγαλύτερη μόρφωση και καλλιέργεια στο δίκαιο και το αγαθό - στο να αντιλαμβάνονται ευχερέστερα τους κάπηλους, ιδιαιτέρως αυτούς της πολιτικής, και η κοινωνία καταφέρει να αναπτύξει τέτοια “αντισώματα”, που να τους αναγνωρίζει και να τους θέτει εγκαίρως και με συνέπεια στο περιθώριο, τότε ίσως μπορεί να ανατείλει ένας καινούργιος κόσμος, διαφορετικά…δεν φαίνεται να υπάρχει ελπίδα.

Στάθης Ασημάκης