Η ΖΩΗ ΕΧΕΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ!

Του Στέργιου Μπακολουκά

Ο Νοέμβρης μπήκε θριαμβευτικά εδώ και κάνα δυό βδομάδες, κάνοντας από την αρχή τη δουλειά για την οποία αγαπήθηκε από γεωργούς και κτηνοτρόφους. Άρχισε να βρέχει πότε σιγά και πότε δυνατά, χωρίς να τον νοιάζει αν κάποιοι, ξεχνώντας την χρησιμότητά του, τον αποκαλούν ‘’χαμένο μήνα’’ επειδή τάχατες οι μέρες του είναι μικρές νυχτώνοντας γρήγορα, αφήνοντας έτσι λίγες εργάσιμες ώρες στους νοικοκυραίους. 

Αυτός πάντως θα συνεχίσει να κάνει τη δουλειά του, κι αυτοί ας λένε ότι θέλουν!

Το χώμα έσκασε και το πρώτο χορτάρι, εδώ και κάμποσες μέρες, εμφανίστηκε κάτω από τα λιόδεντρα. 

Οι ……….προβατίνες γέννησαν όλες με το καλό και χωρίς πολλά προβλήματα. 

Ο Γέρο Τσέλιγκας περιόρισε τ΄ αρνιά στο μαντρί και τις μανάδες τις αμόλησε απ΄ το πρωί κάτω από τις ατίναχτες ελιές, να κορφολογήσουν το φρέσκο χορτάρι, να βοσκίσουν καμιά πεσμένη ελιά, να ξεπιαστούν και να ξαποστάσουν, από την κλεισούρα των τελευταίων βροχερών ημερών αλλά και από το συνεχόμενο βύζαγμα της νέας γενιάς.

Πάνε δυό μήνες που κατέβασε τα ‘’πράματα’’ από τον Παρνασσό, στο χειμερινό μαντρί και είναι ευχαριστημένος, γιατί η χρονιά πήγε καλά και οι μανάδες, τότε μεν , ήταν όλες γκαστρωμένες και παχιές, σήμερα δε μεταμορφώθηκαν σε γαλάρες και τροφούς .

ΑΡΑΧΩΒΙΤΗΣ

Ανδρική φορεσιά από την Αράχωβα του Παρνασσού. Το σχέδιο κυκλοφόρησε στο λεύκωμα που εξέδωσε το 1941 με τον τίτλο «ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣΙΕΣ» η Αθηνά Ταρσούλη, με 65 έγχρωμες εικόνες τοπικών ελληνικών ενδυμασιών, οι οποίες είναι έργα της ίδίας, και είναι αποτέλεσμα της περιοδείας της που πραγματοποίησε σχεδόν σε όλη την Ελλάδα.

Λαογραφικά του Νοεμβρίου στην Αράχωβα

Του Γιώργου Οικονόμου

Ψάχνοντας τις σημειώσεις μου, ανέσυρα κάποια λαογραφικά στοιχεία που αφορούν στην Αράχωβα για το μήνα Νοέμβριο, που σας παραθέτω εν συντομία.

Ο Νοέμβριος ο ενδέκατος μήνας του χρόνου, αποτελεί το βασικό προάγγελο του χειμώνα. Αποκαλείται τοπικά και "Νουέμβριος" ή "Νουέμβρς". Στο αρχαιοελληνικό αττικό ημερολόγιο ο Νοέμβριος ήταν ο πέμπτος κατά σειρά μήνας και ονομαζόταν «Μαιμακτηρίων» από την εορτή «Μαιμακτήρια». Στα Λατινικά λέγεται και Novam, εξ’ ου και το σημερινό όνομα του.

Έχει αρκετές προσωνυμίες , εξαιτίας των μετεωρολογικών φαινομένων του Νοέμβρη ή των εργασιών των γεωργοκτηνοτρόφων.

Έτσι καλείται:
• Βροχάρης, επειδή είναι ο πλέον βροχερός μήνας ετησίως.
• Μπρουμάρης, εξαιτίας της πάχνης αρκετών πρωινών του Νοεμβρίου.
• Σποριάς ή Σπορίτης, εξαιτίας της σποράς.
• Κρασομηνάς, διότι το μήνα αυτό ανοίγουν τα κρασιά.
• Μεθυστής, επειδή πολλοί δοκιμάζοντας τα κρασιά, μεθούν.
• Σκιγιάτ(η)ς, γιατί η σκιά (νύχτα) υπερέχει σημαντικά της ημέρας.
• Παχνιστής, γιατί παχνίζουν τα ζώα.
• Νιαστής, γιατί γίνονται τα τελευταία οργώματα.
• Ξυλευτής, γιατί κόβουν ξύλα εν’ όψει του χειμώνα.
• Χαμένος, επειδή εξαιτίας των μικρότερων ημερών, μειώνεται συνολικά ο χρόνος εργασίας.
• Ανακατεμένος, λόγω του άστατου καιρού του.

Αντίστοιχα εξαιτίας των γιορτών του Νοεμβρίου, αποκαλείται και Αρχαγγελίτης ή Άγιομηνάς, Αντριάς κλπ.