Σελίδες

Παρασκευή 31 Μαρτίου 2023

Πόθεν το Ζεμενό ;

 

Του Στάθη Ασημάκη

Όταν ασχολήθηκα για πρώτη φορά με το σημαντικό και εμβληματικό τοπωνύμιο της περιοχής μας, το Ζεμενό, στο πλαίσιο της έρευνας για τη συγγραφή του πρωτόλειου: «Αράχοβα Τοπωνυμιογλωσσικά», που εκδόθηκε το 2000 και επανεκδόθηκε συμπληρωμένο το 2006, ξεκίνησα, προσπαθώντας να  το προσεγγίσω ερμηνευτικά, από τον πολύ Max Vasmer, συγκεκριμένα από το γνωστό βιβλίο του: «Die Slaven in Griechenland», το οποίο θεωρείται και χρησιμοποιείται ως ευαγγέλιο, για τοπωνυμικά ζητήματα της Ελλάδας από τους κάθε είδους σλαβολόγους.
Ειδικότερα, ο Max Vasmer, αναφερόμενος στο Ζεμενό Κορινθίας (το Ζεμενό Αράχοβας ως μικροτοπωνύμιο το αγνοούσε πλήρως), το ερμηνεύει ως χαμηλό τόπο και επικαλείται τo σερβικό Zemun που οδηγεί, κατά τη γνώμη του, στη σλαβική λέξη zemljьnъ = γη - χώμα.
Μια ευρύτατη δηλαδή έννοια, που δύσκολα, όμως, θα μπορούσε να ονοματίσει κάποιους τόπους, αφού παντού και όχι μόνο σε σλαβικό χώρο, κάθε τοποθεσία δεν είναι παρά γη και, εν πάση περιπτώσει, εάν δεν είναι βραχώδης, έχει χώμα. Εξάλλου, δεν είναι τυχαίο ότι, εκτός από το σερβικό τοπωνύμιο Zemun, δεν υπάρχει άλλο αντίστοιχο, όχι μόνο στο σλαβικό βαλκανικό χώρο, αλλά και στην ανατολική σλαβική Ευρώπη.

Κυριακή 5 Μαρτίου 2023

ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΣΤΟΥΣ ΔΕΛΦΟΥΣ

 

...στο ιερό του Απόλλωνα και της Πυθίας

Του ΣΤΑΘΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ
                                                                                                           Στο Θύμιο Χριστόπουλο

ΥΠΑΡΧΟΥΝ μερικοί τόποι ομορφιάς και ιστορίας, που, απ’ τα χρόνια του σχολείου - όταν συλλαβίζεις ακόμα την αλφαβήτα, τους αγαπάς και τους θεωρείς οικείους. Δένεσαι μάλιστα μαζί τους - έτσι όπως δένεσαι με τη γενέθλια γη, κι ας μην τους ξέρεις - και θέλεις, καθώς φανταστικά τους ινηλάτείς, να τους επισκεφτείς μια μέρα, να τους γνωρίσεις από κοντά, να τους αγκαλιάσεις έτσι όπως το κάνεις ως κείνη τη στιγμή στ’ όνειρό σου. Απ’ την ώρα ‘κείνη καβαλλικεύεις το φτερωτό πήγασο, τον βιτσίζεις και τον υποχρεώνεις να πετάξει στους αγαπημένους σου τόπους. Στην Ολυμπία, ας πούμε. Στις Μυκήνες και στην Επίδαυρο. Στη Σπάρτη και στο Μυστρά. Στην Αθήνα και στο Σούνιο. Στους Δελφούς και στο Μεσολόγγι. Στη Δωδώνη και στα Γιάννενα. Και πιο μακριά στην Πόλη, στη Μικρασία, στην Κύπρο...