Αι εν τω θησαυροφυλακίω Ορχομενού
ανασκαφαί αι υπό του κυρίου Ερρίκου Σλήμαν ενεργούμεναι προβαίνουσι σπουδαίως,
εργαζομένων 40-50 εργατών, το ήμισι των οποίων είναι γυναίκες μετακομίζουσαι το
χώμα διά ζεμπελίων,τούτο δε είναι επινόημα της κυρίας Σλήμαν, ήτις την
παρελθούσαν τρίτην ανεχώρησε διά τας Αθήνας.
Αι ανασκαφαί προέβησαν μέχρι τούδε εν
τω χώρο του θασαυροφυλακίου εκ της επιφανείας της γης προς τα κάτω εις μεν του
δυτικού μέρους μέχρις 9 μέτρων εκ δε των άλλων πλευρών μέχρις 7 περίπου. Η
διάμετρος του κυκλοτερούς θησαυροφυλακίου μέχρι των σημείων, εις α μέχρι τούδε
εφθάσαμεν, είναι 14 μέτρων, προς δε τα κάτω ευρύνεται έτι μάλλον, ενώ εν τη
οριζοντίω γραμμή, εφ’ ης επικάθηται ο ογκώδης λίθος της εισόδου, μόλις είναι 12
μ.
Ο λίθος ούτος έχει μήκος εν τω άξονι
αυτού, (διότι προς το εσωτερικόν μέρος τα άκρα αυτού τ’ αποτελούντα τας δυο
γωνίας είναι ελλειψοειδή), μετρ. 4,047, πλ. δε 2,007. Πάχος προς μεν το
εσωτερικόν 0,68, προς δε το εξωτερικόν 0,98.
Την παρελθούσαν δευτέραν ώραν 3 μ.μ.
Ενώ ιστάμην πλησίον της κυρίας Σλήμαν, έχων όμως εστραμμένα τα βλέμματά μου επί
ετέρων εργατών ή εκείνων τους οποίους επέβλεπε και ωδήγει αύτη, η κυρία αύτη
πλήρης χαράς κράζει «Ερρίκε, Ερρίκε, ιδού η πύλη», ήτον η στιγμή, καθ’ ήν η
σκαπάνη του εκ Πετρομαγούλας εργάτου Ηλία Κανούση έφερε τον δούπον εντός του
κενού του προκύπτοντος εις το φως πολυτελούς υποθαλάμου, μετ’ ου πολύ δε
απεκαλύφθη το άνω μέρος της πύλης, ήτις είναι κομψώς ειργασμένη.
Άμα τη αποκαλύψει ταύτη ειδοποιήσα
τον κύριον δήμαρχον καλέσας επισήμως και τον σταθμάρχην της χωροφυλακής
Απόστολον Αντζολίνον, οίτινες αυθωρεί μετέθεσεν τον σταθμόν παρά την είσοδον
του θησαυροφυλακίου φυλάττοντες πάντοτε. Το ύψος της πύλης ταύτης εισέτι είναι
άγνωστον διότι δε απεκαλύφθη το όλον, το δε πλάτος 1,030.
Επί των μαρμάρων του άνω μέρους της πύλης,
υπαρχουσι πλήθος τρυμάτων σχηματιζόντων τρίγωνα ούτω διά των οποίων φαίνεται ότι επί των ορυχαλκίων
πλακών ήτο περιβεβλημμένον όλον το εσωτερικόν του θησαυροφυλακίου, ως
αποδεικνύουσι τούτο τα εφ’ όλου του τοίχου υπάρχοντα αραιά τρύματα, υπήρχον
κοσμήματα πολυτιμωτέρου μετάλλου. Την πύλην ταύτην φαίνεται, ότι έκλειον δυο
θύραι εσωτερικώς τε και εξωτερικώς, τούτο δηλούται εκ των υπαρχουσών εντομών
εις τας οποίας εισήρχοντο τα κλείθρα.Η είσοδος έχει ίσον πλάτος τη πύλη, όπερ μας
αφαιρεί πάντα δισταγμόν, ότι προχωρεί εις μακράν απόστασιν.
Γραία τις Καραβασίλαινα λέγει, ότι ήκουσε
παρά τινος υπεργήρου μοναχού ηλικίας 115 ετών, ότι το μέρος τούτο μετεχειρίζετο
ποτέ το μοναστήριον ως βουβαλοστάσιον και ότι δυο βουβάλια εισελθόντα εις την
είσοδον του υποθαλάμου εγένοντο άφαντα, δυστυχώς την παράδοσιν ταύτην
υποστηρίζουσι τα υπάρχοντα παχέα στρώμματα της κόπρου προς το δυτικόν μέρος και
η ανασκαπτομένη δυσώδης βόρβορος προς την είσοδον.
Η είσοδος του υποθαλάμου καθήκει από
το εσωτερικόν προς Β. δυστυχώς όμως μόλις προχωρούμεν 3 μέτρα από της πύλης απαντώμεν πεσόντα λίθον
μεγάλον εκ του ορόφου και φράττοντα όλην την είσοδον. Ο λίθος ούτος είναι
πλήρης κόσμου εκ σκαλιστών ανθέων, και πιστεύω ότι εντεύθεν άρχεται η πολυτέλεια
και το μεγαλείον του εσωτέρου μέρους.
Τα λοιπά εν τη γενική εκθέσει μου.
Εν Ορχομενώ τη 19 9βρίου 1880
Γούλας Ιωαννίδης.
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα ΠΑΛΗΓΓΕΝΕΣΙΑ 26/11/1880