Το ψυχογράφημα της Αράχοβας

Ρέα Βιτάλη

27 Δεκεμβρίου 2015

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής είχε μια ιδιότυπα βαριά προφορά σε απόλυτη αναντιστοιχία με την αρχοντιά που ανέδυε η εμφάνισή του. Το «ο», για παράδειγμα, μετατρεπόταν στη προσωπική του διάλεκτo σε «ου». Αυτό είναι ένα θέμα, όταν ας πούμε πρέπει να πεις στους κατοίκους της Αράχοβας «Σας υπόσχομαι ότι θα σας κάνω Σαν Μο(υ)νί». Έτσι εγκαινιάστηκε το χιονοδρομικό της Αράχοβας το 1974. Η δική μου περιγραφή όμως ξεκινάει από το ‘80. Τότε που η Αράχοβα ήταν μια έκθεση χαλιών, κιλιμιών και κουρελούδων απ΄άκρη σ΄άκρη. Κάτι σαν Μοιραράκη σε αντίτυπα μικρών μαγαζιών. Που οι ιδιοκτήτες καθόντουσαν σε μια καρέκλα στο πεζοδρόμιο και περίμεναν κυρίως τουρίστριες που επέστρεφαν από Δελφούς, για να αρχίσει να σφυρίζει ο ένας στον άλλον, για κάθε καλό κομμάτι «ξένη!». Δυο ταβέρνες όλες κι όλες. Του Καραθανάση, που πλέον δεν υπάρχει και του Δασαργύρη, με το φημισμένο κοντοσούβλι. Και στην πάνω γειτονιά του Αι Γιώργη, η τετραπέρατη κυρά-Παναγιώτα, κάτι σε μπακάλικο-ταβερνοκουτουκάκι. 

«Περιηγητές στο Πύθιο Ιερό, στον Παρνασσό και τα πέριξ, από τον 10 έως τον 19 αιώνα»

Το δεύτερο ηλεκτρονικό τεύχος του πρώτου τόμου από το ανέκδοτο δίτομο έργο «Περιηγητές στο Πύθιο Ιερό, στον Παρνασσό και τα πέριξ, από τον 10ο έως τον 19ο αιώνα» είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του Μουσείου μας!

Το έργο καταγράφει αναλυτικά και με εκτενή επεξηγηματικά σχόλια όλες τις αναφορές των περιηγητών που κατά καιρούς επισκέφθηκαν τους Δελφούς, αφήνοντας εξαιρετικής τέχνης χαρακτικά, αλλά και μοναδικές μαρτυρίες για τη ζωή στους Δελφούς, στην Αράχωβα και στη γύρω περιοχή. 

Η δημοσίευση του έργου στην ιστοσελίδα του Λαογραφικού Μουσείου Αράχωβας θα ολοκληρωθεί σε 24 συνέχειες, δίνοντας την ευκαιρία στους αναγνώστες του να χαρούν ένα εξαιρετικής σημασίας σύγγραμμα, αρκετά πριν αυτό κυκλοφορήσει σε έντυπη μορφή ως μέρος των δημοσιευμάτων του Μουσείου μας.

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΕΥΧΟΣ :http://arachovamuseum.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=254&catid=118

1931:Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟΥ ΣΤΟΝ ΠΑΡΝΑΣΣΟ

ΑΡΑΧΩΒΑ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ, Ιούλιος (Εκτάκτου ανταποκριτού μας).- Την παρελθούσαν Κυρικήν 12 τρ. Με πολλήν επισημότητα εγένετο η τελετή της καταθέσεως του θεμελίου λίθου του καταφυγίου που θ’ ανεγείρη ο Ελληνικός Ορειβατικός Σύνδεσμος εις τον Παρνασσόν και εις την  θέσιν Σαραντάρι υψ. 1920 μ. εις απόστασιν 3 ωρών από την Αράχωβαν.

Βιβλία για τη θάλασσα στην ορεινή Αράχωβα!

Το νεοσύστατο Λαογραφικό Μουσείο Αράχωβας αποσκοπώντας στη διαφύλαξη, ανάδειξη και προβολή της τοπικής ιστορίας και πολιτιστικής κληρονομιάς και φιλοδοξώντας να αποτελέσει έναν ζωντανό πυρήνα πολιτισμού στη Βοιωτία, έχει θέσει ως προτεραιότητά του τη δημιουργία βιβλιοθήκης.

Για τον εμπλουτισμό της νέας Βιβλιοθήκης στην Αράχωβα και με πρωτοβουλία της Διοικούσας  Επιτροπής του εκεί Λαογραφικού Μουσείου, το Ναυτικό Μουσείο της Ελλάδος προσέφερε για τον εμπλουτισμό της, πολλές από τις εκδόσεις του, προκειμένου να λειτουργήσουν ως πρεσβευτές της ελληνικής ναυτικής παράδοσης στο εκεί φιλαναγνωστικό κοινό.

ΔΙΣΤΟΜΟ: ΕΝΑΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ - ΜΙΑ ΚΑΛΠΗ - ΚΑΝΕΙΣ ΨΗΦΟΦΟΡΟΣ!

Σε Αθηναϊκή Εφημερίδα τον Ιούνιο του 1890 διαβάζουμε την παρακάτω είδηση:

ΔΙΣΤΟΜΟ.- 16 Ιουνίου 1890

Εξακολουθούν τα αστεία της εκλογής του κ. Πούπουλη. 

Εν Διστόμω της Λεβαδείας ουδείς των εκλογέων προσήλθε κατά την παρελθούσαν Κυριακήν, ίνα ψηφίση εις την μοναδικήν κάλπην του μοναδικού υποψηφίου, συνεπώς εκλογή εκεί δεν εγένετο και τούτο δεν συχγωρεί ο νόμος.

1876 - Μια βόλτα στον Κορινθιακό Κόλπο.

Ο Αυστριακός αρχιδούκας (Ludwig Salvator)Λουδοβίκος Σαλβατόρ της Τοσκάνης (1847-1915), λάτρης της Ελλάδας (με έπαυλη στη Ζάκυνθο), δημοσιεύει το 1876 μία λεπτομερή γεωγραφική περιγραφή του Κορινθιακού και Πατραϊκού κόλπου, των πόλεων και των οικισμών του, στο βιβλίο του EINE SPAZIERFAHRT IM GOLFE VON KORINTH (Μια βόλτα στον Κορινθιακό Κόλπο).

Στο βιβλίο αυτό περιγράφονται: η Κόρινθος, ο Ισθμός και ο Ακροκόρινθος, η Ναύπακτος (Lepanto), τα Σάλωνα ('Αμφισσα), το Γαλαξείδι, το Λουτράκι, το Ρίο και το Αντίρριο, τα νησιά Τριζόνια, οι Δελφοί, τα Άσπρα σπίτια, ο Όσιος Λουκάς, η Σικυώνα, η Ακράτα καθώς και μια δεκάδα μικρότεροι οικισμοί.

Ο συγγραφέας, βαθύς γνώστης των φυσικών επιστημών, παρέχει σημαντικά στοιχεία για το τοπίο, τα αξιοθέατα (ιδιαίτερα τους ναούς και τα κάστρα) και την ιστορία του κάθε τόπου, και εστιάζει την προσοχή του στη διάνοιξη της διώρυγας της Κορίνθου και τη διαχρονική της σημασία. 

Η έκδοση περιλαμβάνει τις 130 αυθεντικές ξυλογραφικές απεικονίσεις τοπίων της εποχής (60 εκτός κειμένου), έναν έγχρωμο γεωφυσικό χάρτη του Κορινθιακού Κόλπου (1865) και ένα τοπογραφικό διάγραμμα της διώρυγας της Κορίνθου. 

(Πατήστε πάνω στις γκραβούρες για μεγέθυνση).

Γάμων γκρεμοτσακίσματα, κ’ επιχειρήματα αγάμων.

ΑΡΑΧΩΒΑ-Ιανουάριος 1890

Εν Αραχώβη, γάμου τελουμένου εν τινι οικία και της γνωστής συσσωρεύσεως, προσκεκλημένων και μη, επελθούσης, το πάτωμα αιφνιδίως κατέπεσε και μέγα κακόν εγένετο.

Πλην των άλλων μωλωπισθέντων και κτυπησάντων κ’ ενός παιδίου θανατωθέντος, ό τε γαμβρός και η νύφη έπαθον και όλοι οι συμπέθεροι μόλις εσώθησαν.

Σκόρπιες γνώσεις ναι, σκόρπια λόγια όχι.

[18^ο]

Επιμέλεια : Στάθης Ασημάκης

 Πόσο“μας επιτρέπεται” να γνωρίσουμε;

[β]

Στη Φυσική πρωταγωνιστές ήσαν, αρχικώς, οι βαρυτικές και οι ηλεκτρομαγνητικές δυνάμεις. Μέσα στον 20^ο αιώνα, όμως, έκαναν την εμφάνισή τους και άλλοι  δυο “παίκτες”. Αυτοί ήσαν η ασθενής πυρηνική δύναμη και η ισχυρή πυρηνική δύναμη.

Το κρίσιμο γνώρισμα της ισχυρής πυρηνικής δύναμης είναι η μικρή της εμβέλεια. Εάν το πρωτόνιο και το νετρόνιο βρεθούν σε απόσταση μεγαλύτερη από 10^-13cm η ισχυρή πυρηνική δύναμη ουσιαστικά μηδενίζεται.

Η ασθενής πυρηνική δύναμη που ευθύνεται για τη λεγόμενη ακτινοβολία β, έχει ισχύ ίση με 10^-5 φορές την ισχύ της ηλεκτρομαγνητικής δύναμης και η εμβέλειά της δεν ξεπερνά τα 10^-16cm, πράγμα που σημαίνει ότι είναι 1.000 φορές μικρότερη από την εμβέλεια της ισχυρής πυρηνικής δύναμης.

Περαιτέρω έρευνα έδειξε  ότι τα πρωτόνια και τα νετρόνια δεν είναι στοιχειώδη σωματίδια αλλά σύνθετα και αποτελούνται από άλλα μικρότερα σωματίδια. Γενικώς, τα υποατομικά σωματίδια διακρίνονται σε δυο κατηγορίες τα κουάρκ και τα λεπτόνια.

«Περιηγητές στο Πύθιο Ιερό, στον Παρνασσό και τα πέριξ, από τον 10 έως τον 19 αιώνα»

Το πρώτο ηλεκτρονικό τεύχος του ανέκδοτου δίτομου έργου του συμπατριώτη μας Στάθη Ασημάκη «Περιηγητές στο Πύθιο Ιερό, στον Παρνασσό και τα πέριξ, από τον 10ο έως τον 19ο αιώνα» είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του Λαογραφικού Μουσείου Αράχωβας!


Το έργο, αποτέλεσμα μακροχρόνιας έρευνας του συγγραφέα, καταγράφει αναλυτικά όλες τις αναφορές 102 περιηγητών που κατά καιρούς πέρασαν από την περιοχή μας με προορισμό τους Δελφούς, αφήνοντας εξαιρετικής τέχνης χαρακτικά, αλλά και μοναδικές μαρτυρίες για τη ζωή στην γύρω περιοχή για μια περίοδο 1000 περίπου ετών. Η δημοσίευσή του στην ιστοσελίδα του Λαογραφικού Μουσείου Αράχωβας θα ολοκληρωθεί σε 24 συνέχειες, δίνοντας την ευκαιρία στους αναγνώστες του να χαρούν ένα εξαιρετικής σημασίας σύγγραμμα, αρκετά πριν αυτό κυκλοφορήσει σε έντυπη μορφή ως μέρος των δημοσιευμάτων του Μουσείου μας.


Για να κατεβάσετε ή να εκτυπώσετε δωρεάν το πρώτο τεύχος του δίτομου έργου επισκεφθείτε:http://arachovamuseum.gr/index.php/el/vivliothiki/118-library/254-teyxi-ergou

ΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΩΜΕΝΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΗΝ ΑΡΑΧΩΒΑ

Ο Κ. Λόντος αντιπρόεδρος του συνδέσμου των «Φίλων της Μεταψυχικής», τον Δεκέμβριο του 1962 δημοσίευσε ένα παραφυσικό φαινόμενο, που έλαβε χώρα στην Αράχωβα, όπου διαπίστωσε ο ίδιος μαζί με τις δυο κόρες του. Το φαινόμενο αυτό έλεγξε για την γνησιότητά του ο καθηγητής του πανεπιστημίου κ. Π. Γιωτόπουλος και ζητώντας πληροφορίες από την Αράχωβα έμαθε ότι όντος το σπίτι αυτό στο οποίο έλαβε χώρα το περιστατικό ήταν στοιχειωμένο για ένα διάστημα.

“ Στην Αράχωβα της Λειβαδιάς μέχρι του 1949 περίπου, ζούσε η Αγγελική Λαζαρή γραία πλέον, διότι δεν ηθέλησε να παντρευτεί.Ένα άτυχο ειδύλλιο είχε γεννηθεί με ένα νέο που ξενιτεύτηκε. Ο καιρός περνούσε και η Αγγελική του κάκου τον περίμενε να ξαναγυρίσει. Πολλά παλικάρια του τόπου την είχαν ζητήσει σε γάμο γιατί εκτός από τα άλλα χαρίσματά της είχε και τον τρόπο της πολύ καλά σε ελαιώνες και αμπέλια.

Μα η Αγγελική δεν εννοούσε να λησμονήσει τον αγαπημένο της και να αρνηθεί την υπόσχεση που του είχε δώσει να τον περιμένει. Και τον περίμενε.

"εις ενθύμιον"

Η Δημοτική Ενότητα της Αράχωβας και το Λαογραφικό Μουσείο Αράχωβας θα παρουσιάσουν το Σάββατο 7 Νοεμβρίου 2015 και ώρα 7.30 μ.μ. το βιβλίο του συμπατριώτη μας αραχωβίτη Γεωργίου Αναγνώστου εκπαιδευτικού και λαογράφου, "εις ενθύμιον" που επιμελήθηκε ο ίδιος μαζί με τον επίσης συμπατριώτη μας Στάθη Ασημάκη και βασίζεται στο ημερολόγιο των βαλκανικών πολέμων του Γεωργίου Δεμερτζή.

Προλογίζει η καθηγήτρια νεότερης ιστορίας του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Λάζου Βασιλική.

Ταυτόχρονα θα λειτουργήσει στην αίθουσα του Λαογραφικού Μουσείου, έκθεση φωτογραφίας της περιόδου των Βαλκανικών πολέμων, το ερχόμενο Σαββατοκύριακο, (απ' το Σάββατο 7/11 18.30).

Σκόρπιες γνώσεις ναι, σκόρπια λόγια όχι.

[17^ο ]

Επιμέλεια : Στάθης Ασημάκης

 Πόσο “μας επιτρέπεται” να γνωρίσουμε;

[α]

Ο άνθρωπος μέσα από  τις επιστήμες του θέτει συνεχώς νέα ερωτήματα και προσπαθεί να συνθέσει την αλήθεια της δικής του ύπαρξης και της πραγματικότητας που τον περιβάλλει.

Εάν θεωρηθεί ότι τα Μαθηματικά και η Φυσική είναι το Α και το Ω των επιστημών που στοχεύουν στα βασικά και τα θεμελιώδη, τότε όλες οι άλλες επιστήμες εγκιβωτίζονται ανάμεσά τους, προκειμένου να δείξουν τις… “λεπτομέρειες”. Και ενώ στη βάση τους τα Μαθηματικά και η Φυσική φαίνονται ξεχωριστοί τομείς γνώσης, στην κορυφή τους  συνδέονται τόσο στενά, ώστε αποτελούν τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος. 

Τα Μαθηματικά από τα πρώτα τους βήματα - εποχή των αρχαίων Ελλήνων - μέχρι τη σύγχρονη εποχή αποκτούν συνεχώς νέα βέλη στη φαρέτρα τους. Μήπως όμως εξαντληθούν οι περιοχές απ’ όπου αυτά αρδεύονται, οπότε σε αυτή την περίπτωση χωρίς άλλα μαθηματικά εργαλεία θα “στεγνώσει” η παραπέρα έρευνα της Φυσικής, πριν προφτάσει να αποκαλύψει τη μεγάλη αλήθεια, ή μήπως οι εν λόγω περιοχές είναι ανεξάντλητες, οπότε αυτού του είδους η αναζήτηση θα συνεχίζεται ως επιστημονικό σισσύφιο μαρτύριο;

Οι φελλοί επιπλέουν!!

Μαυρόπουλος Χρίστος

Χαμογελούσε εύκολα.

Ήταν κι ευγενικός. Με όλους και με όλα.

Το πιότερο με τις γυναίκες. Ακόμα και με την κυρά του.

"Ναι καλή μου...ναι χρυσή μου", τον άκουγαν να της λέει όταν συχνά πυκνά τηλεφωνιόντουσαν και γιόμιζε σορόπια και μέλια το γραφείο!

Ήταν και σπουδαγμένος, σε ξένα πανεπιστήμια, με γλώσσες και πτυχία!

Και το φέρσιμό του...ξενόφερτο. Ευρωπαίου θαρρείς διπλωμάτη!

Ακόμα και στις συμφορές και στα δύσκολα.

Η κεκαυμένη στήλη

Η κεκαυμένη στήλη το 1912.

Στην Κωνσταντινούπολη στο Τσεμπερλί Τας υπάρχει η "κεκαυμένη στήλη". Αυτή αποτελείται από οκτώ μεγάλα τεμάχια λίθων από πορφυρίτη και είχε ύψος 40 μέτρων. Είχε πρωτοαφιερωθεί στους Δελφούς και επάνω έφερε άγαλμα

Σκόρπιες γνώσεις ναι, σκόρπια λόγια όχι.

[16^ο ]

"Ο Ελληνικός Πολιτισμός και οι άλλοι. "

Επιμέλεια : Στάθης Ασημάκης

· Ο ελληνικός πολιτισμός θεωρείται κατεξοχήν ερωτικός. Σ’ αυτόν υπάρχει ο έρως των αξιών, όπως: της αλήθειας, της αρετής, της ομορφιάς και της  ελευθερίας.

Η αρχαία ελληνική σκέψη δεν αντιμετωπίζει τα πράγματα απόλυτα και δογματικά (Το απόλυτο είναι προνόμιο του Θείου, ενώ το μερικό και σχετικό είναι τα μόνα που υπεισέρχονται στην περιοχή της ανθρώπινης αναζήτησης).        

Διακρίνει πάντα δυο διαφορετικές μεταξύ τους ή αλληλοσυγκρουόμενες εκδοχές και προσπαθεί, στη συνέχεια, συνθέτοντας να πλησιάσει μεταξύ τους τα διεστώτα. Γενικώς, θεωρεί ότι δεν υπάρχουν οριστικές και αμετάκλητες λύσεις, αλλά προσεγγίσεις που συνεχώς χρειάζονται παραπέρα επεξεργασίες και συμπληρώσεις. Ουσιαστικά, δεν υπάρχει οριστικό τέλος στην αναζήτηση της αλήθειας, γι’ αυτό επιχειρείται συνεχώς να προσεγγισθεί αυτή, ξεκινώντας κάθε φορά από διαφορετική οπτική γωνία και έχοντας ως πολύτιμο εφόδιο την αρχή της διαλεκτικής που αποτελεί ύψιστη κατάκτηση της αρχαιοελληνικής σκέψης.

Η εξουσία!

Μαυρόπουλος Χρίστος

Τι είναι στ' αλήθεια η εξουσία;

Πάθος, αρρώστεια και φιλοδοξία;

Όνειρο και καημός του πάσα ενός που θέλει να "προσφέρει μα και να θυσιαστεί", κατά πως λέει για την Πατρίδα;

Πέτρος Κόκκαλης: «Πρέπει να πεθάνουμε συνεπείς με τον εαυτό μας και με τους αγώνες μας»

Ο καθηγητής Πέτρος Σ. Κόκκαλης
(σκίτσο Δ. Μεγαλίδη)

«Ογκόλιθος της Ιατρικής και Χειρουργικής, με βαθιά επιστημονική γνώση, τόλμη και επιδεξιότητα… Ύπαρξη με φλέβα επαναστατική, ανήσυχη, με μυαλό οξύτατο… καρδιά παλλόμενη στο ρυθμό του ανθρώπινου πόνου, κολόνα αξιοπρέπειας και ύψιστου πατριωτισμού… Η θεράπουσα αγκαλιά των φτωχών και καταφρονεμένων… δόσιμο ολοκληρωτικό… συγκαταλέγεται ανάμεσα στους ανθρώπους εκείνους που ορθώθηκαν να εμποδίσουν την καταστροφή, που αυτοεπιστρατεύτηκαν  για να προοδεύσει ο κόσμος προς την ειρήνη και την ευτυχία…»

Ο Πέτρος Κόκκαλης γεννήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου του 1896. Προσωπικότητα χαρισματική και ιδιαίτερα ιδιοφυής . Πέρασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας σε ηλικία 15 ετών και συνέχισε να σπουδάζει στο εξωτερικό στα Πανεπιστήμια του Βερολίνου , της Βέρνης και της Ζυρίχης δίπλα σε κορυφαίους επιστήμονες της ιατρικής διαφόρων ειδικοτήτων. Σε νεαρή ηλικία ανακηρύχθηκε διδάκτορας της Ιατρικής με ακόμη πιο σημαντική διάκριση το διορισμό του ως Αναπληρωτή Διευθυντή του Χειρουργικού Ακτινολογικού Τμήματος του Νοσοκομείου του Ζόλινγκεν Βησθεδά στο Μόναχο, επιλογή ιδιαίτερα σημαντική για έναν γιατρό που δεν ήταν Γερμανός.

1947: ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΝΙΟΧΟ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ

Ο ΗΝΙΟΧΟΣ ΖΗΤΕΙ ΝΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΕΙ

ΕΙΣ ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟΝ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ

Ελάβαμεν την κατωτέρω επιστολήν προς τον Πρόεδρον της Κυβερνήσεως και τους αρχηγούς των κομμάτων και την δημοσιεύομεν ως έχει και ως προς την υπογραφήν και ως προς την διατύπωσιν, η οποία με την ιδιοτυπίαν της είναι αρκετά ενδιαφέρουσα. Ταυτοχρόνως δημοσιεύομεν και την συναποσταλείσαν μετά της επιστολής φωτογραφίαν του Ηνιόχου των Δελφών:

Εξοχότατε Κύριε Πρόεδρε της Κυβερνήσεως.

Εξοχότατοι Κύριοι Αρχηγοί.

Η Παγκόσμιος λαίλαψ με μετέφερε εκ του Μουσείου Δελφών εις τα υπόγεια του Μουσείου Αθηνών.

Περιδιαβαίνοντας

Μαυρόπουλος Χρίστος

Χρονογράφημα

Στρατάριζε ο ανθρωπάκος τούτες τις τελευταίες εβδομάδες, περιδιαβαίνοντας την αγορά, τις γειτονιές...Έμπανε στα μαγαζιά, κουβέντιαζε με τους μπαρμπέρηδες, τα χασαπάκια, τους μπαλωματήδες...Στα σαπουναριά "έκοβε", μια στάλα να ξαποστάσει κι ύστερα δώστου πάλι στις ανηδοριές!

Και πήγαινε σπίτι βροντοχτυπώντας πόρτες και κουδούνια. Βγαίναν κυράδες με τα μπικουτί στα μαλλιά τους...Άλλες με ρόμπες κόκκινες και τα λαγγόνια τους καλόσχημα... Κάποιες ουρί παραδεισένια, με ανύπνωτο, σπαρταριστό τον κόρφο τους...Κι ήσαντε και λιγοστές θαρρείς οργισμένες πεθερές, που τον ξαπόστελναν με βιάση κι αγριάδα!

Κι αυτός, σπαθάτος, γλυκομίλητος, πίσωπατώντας ώρες ώρες πόριζε με φιοριτούρες και χαμόγελα.

Ποιός ήταν τούτος πάλι; Τι γύρευε κι ανάβραζε την πολιτεία από τον πάτο ως την κορφή;

"Κάτι πουλάςι", είπε ο Στρατής εκεί που κάθονταν με τους βλάμηδες στον καφενέ.

"Ίσως και να γυρεύει κάποιονε", πέταξε ο Αντώνης.

"Μπα, ζήτουλας θάναι", μουρμούρισε ο Ανάργυρος.

ΕΝΑ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΑΧΩΒΑ, ΤΟΥΣ ΔΕΛΦΟΥΣ, ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΑΡΝΑΣΣΟ.

Περιηγητές  στο Πύθιο Ιερό, στον Παρνασσό και τα πέριξ

(Από το 10^ο  έως και το 19^ο  αιώνα)

Το Λαογραφικό Μουσείο Αράχωβας προχωρά σε λίγες μέρες μέσω της ιστοσελίδας του (www.arachovamuseum.gr) σε μια σημαντική προσφορά προς τους φίλους του, αλλά και σε όλους τους ερευνητές και ενδιαφερομένους που ασχολούνται με την ευρύτερη περιοχή: από τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους και κάθε μήνα θα δημοσιεύει τμηματικά σε εκτυπώσιμη μορφή το ανέκδοτο δίτομο έργο του συμπατριώτη μας Στάθη Ασημάκη «Περιηγητές στο Πύθιο Ιερό, στον Παρνασσό και τα πέριξ, από τον 10^ο έως τον 19^ο  αιώνα». 

Το έργο, αποτέλεσμα μακροχρόνιας έρευνας του συγγραφέα, καταγράφει αναλυτικά όλες τις αναφορές των περιηγητών που κατά καιρούς πέρασαν από την περιοχή μας με προορισμό τους Δελφούς, αφήνοντας εξαιρετικής τέχνης χαρακτικά, αλλά και μοναδικές μαρτυρίες για τη ζωή στην γύρω περιοχή για μια περίοδο 1000 περίπου ετών. 

Η δημοσίευση του έργου θα ολοκληρωθεί σε 24 ηλεκτρονικά τεύχη, δίνοντας την ευκαιρία στους αναγνώστες του να χαρούν ένα εξαιρετικής σημασίας σύγγραμμα, αρκετά πριν αυτό κυκλοφορήσει σε έντυπη μορφή ως μέρος των δημοσιευμάτων του Μουσείου μας.

Στην εικόνα: «Η Κασταλία πηγή», σχέδιο του F. Sorrieu. Από το βιβλίο του Henry Belle “Le tour du monde”, 1877 (Ιστορικά και Φωτογραφικά Αρχεία Λαογραφικού Μουσείου Αράχωβας).

Η Μαριγούλα των ωκεανών

Μαυρόπουλος Χρίστος

Έχω μια γάτα, τη Μαριγούλα στο χρημώνα μου σιμά στο ξωχοκκλήσι τ' Άϊ Μηνά.

Μου την έφερε πριν κανά δυο χρόνια ο καπτά Γιώργης, ο αργαστιάρης, σα βγήκενε στη σύνταξη κι άφησε το καπετανλήκι και τα μπάρκα.

Μια γάτα καραβίσια, γλυκομάτα, σταχτιά σαν της βροχής το σύγνεφο, τροφαντή, σάμπως υπάλληλος καθισιάρης της εξουσίας, με στρογγυλό κεφάλι, μπομπάρδας μπόμπα όμοιο και πόδια δυνατά και πετσωμένα, από τις καραβίσιες λαμαρίνες!

Το “είναι” και το “φαίνεσθαι”

Το “είναι” και το “φαίνεσθαι” ας τα παρομοιάσουμε με δυο πορείες μέσα στο Σύμπαν, διαφορετικές μεν αλλά στενά συνυφασμένες, καθόσον η δεύτερη αποτελεί το είδωλο της πρώτης μέσα στον καθρέπτη της νόησης^. και οι δυο αυτές μαζί συνιστούν την υλική  πραγματικότητα, όπως τη βιώνει το ον με το δικό του εγκέφαλο. 

Μια  πραγματικότητα ατελή για τα ζώα - με διαβαθμίσεις - και ιδανική κατά κάποιο τρόπο για τον άνθρωπο, αφού ο ίδιος κατορθώνει να εισχωρεί με τη διάνοιά του και με το πείραμα όλο και βαθύτερα  στους νόμους με τους οποίους λειτουργεί τόσο το ένα όσο και το άλλο σκέλος της υλικής πραγματικότητας.

1843: Ο ΥΔΡΟΜΥΛΟΣ ΣΤΟ ΞΗΡΟΠΗΓΑΔΟ

1842 : Αγορά κτημάτων στο Καστρί

Ο υποφαινόμενος ηγόρασα δια δραχμάς 1800 χιλίας οκτακοσίας παρά του κυρίου Αναγνώστου Σπάνια δημότου Κρίσσης της Διοικήσεως Φωκίδος τα κάτωθεν σημειούμενα κτήματα, ήτοι εν χωράφιον εις θέσιν “Σκαρούταις” από εν και ήμισυ χωραφόστρεμμα, συνορευόμενον προς ανατολάς με τους Στασιναίους, προς βορράν με Γαλαταίους, δυσμάς με δρόμον, και προς μεσημβρίαν με τους Λεφαίους.

Έτερον όμοιον χωράφιον εις θέσιν “Ασμαρδολόν” εκ τριών ομοίως στρεμμάτων, συνορευόμενον προς ανατολάς με ράχη προς βορράν με τον Πολυμεράκην, δυσμάς με ρεύμα, και προς μεσημβρίαν με τον Στάθην Πετόνην.

H διπλή μας λογική

η αυτοκαταστροφική κουλτούρα μας

Κατά πρώτον ας δούμε μερικά, γνωστά σε όλους,  ενδεικτικά παραδείγματα από τη μονίμως ταραγμένη ελληνική καθημερινότητα: 

Περιμένουμε με ανυπομονησία σε στάση αστικού λεωφορείου για να επιβιβαστούμε, κι αγανακτούμε με όσους παραμένουν στις πόρτες του οχήματος εμποδίζοντας  την επιβίβασή μας. Όταν, όμως, την επόμενη φορά ανεβούμε χωρίς πρόβλημα σε λεωφορείο, δεν προχωρούμε στους διαδρόμους του οχήματος, με το δικαιολογητικό ότι σε λίγο θα κατεβούμε, κι έτσι εμποδίζουμε με τη σειρά μας την επιβίβαση άλλων αγανακτισμένων συμπολιτών μας.

Εξοργιζόμαστε με τη ρύπανση στους δρόμους, στις ακτές, στο γύρω περιβάλλον, αλλά όταν βρεθούμε σε δρόμο, πάρκο, παραλία ή δάσος αποθέτουμε τα δικά μας απορρίμματα, όπου τύχει, χωρίς φροντίδα και χωρίς τύψεις για τη ρύπανση που αφήνουμε πίσω μας.

ΑΝΑΣΚΑΦΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΕΣΗ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ ΤΟΥ ΛΑΪΟΥ ΤΟ 1907

Σκόρπιες γνώσεις ναι, σκόρπια λόγια όχι.

[15^ο ]

Επιμέλεια : Στάθης Ασημάκης

Σύγχρονες σκέψεις [δ]

Έχουν πει ή έχουν γράψει:

·  Ο γνωστός Αμερικανός ηθοποιός και σκηνοθέτης Γούντυ Άλλεν: «Δεν μπορείς να αλλάξεις το παρελθόν, αλλά μπορείς όμως να καταστρέψεις το παρόν με το να στενοχωριέσαι για το μέλλον».

·  Ο Αμερικανός μεγαλοβιομήχανος Henry Ford: «Μη βρίσκεις λάθη, να βρίσκεις λύσεις».

·  Η ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη - Ρουκ: «Ό,τι μου λείπει, με προστατεύει από το να το χάσω»

·  Ο Γκαίτε στο έργο του: «Συνομιλίες με τον Έκερμαν»: «Δεν αρκεί να κάνεις βήματα που θα σε οδηγήσουν κάποτε στο στόχο. Κάθε βήμα που μας ωθεί προς τα εμπρός πρέπει να είναι από μόνο του ένας στόχος.»

·  Ο αιρετικός διανοητής Νασίμ Νίκολας Ταλέμπ :

«Ποτέ δεν έχεις δίκιο, αν δεν σου επιτεθούν προσωπικά» και

 «Επειδή δεν μπορείς να προβλέψεις, είναι απαραίτητο να αποκτήσεις αρκετή ευρωστία, να χτίσεις τις άμυνές σου για να αντιμετωπίσεις τους «μαύρους κύκνους», δηλαδή τα σπάνια συμβάντα, που έχουν συνήθως τις μεγαλύτερες επιπτώσεις».

ΑΡΑΧΩΒΑ 1940

Αράχωβα 1940. 

(Πατήστε πάνω στη φωτογραφία για μεγέθυνση). 

"Αράχωβα από το μπαλκόνι του ξενοδοχείου.

Κυριακή πρωί, 10 Μαρ, 1940

Η Αράχωβα είναι 6 μίλια από τους Δελφούς. 

Το δασωμένο βουνό απέναντι από την Αράχωβα είναι η αρχαία Κίρφις     ( υψόμ. 5.125 ft . ). "

ΑΥΤΟΨΙΑ ΣΤΟΥΣ ΔΕΛΦΟΥΣ

-Την παρελθούσαν δευτέραν, 16 οδεύοντος, ανεχώρησεν εις Άμφισσαν και εκείθεν εις Δελφούς η παρά του αρμοδίου υπουργείου διορισθείσα επιτροπή προς εκτίμησιν του χώρου, εξ ου γενήσεται παρά της γαλλικής αρχαιολογικής εταιρίας ανασκαφή προς ανακάλυψιν του ναού του Απόλλωνος και άλλων αρχαίων των προγόνων μας μνημείων και των κειμένων εν αυτώ οικημάτων και κτημάτων των κατοίκων Δελφών.

Σκόρπιες γνώσεις ναι, σκόρπια λόγια όχι.

[14^ο ]

Επιμέλεια : Στάθης Ασημάκης

Σύγχρονες σκέψεις [γ]

·  Σοφά λόγια μέσα από τις επιστολές το μεγάλου Γερμανού ποιητή Ράϊνερ Μαρία Ρίλκε:

«Μακάρι να το ’χε θελήσει ο Θεός να ’ταν και τα χέρια μας σαν τα μάτια μας: τόσο έτοιμα να συλλάβουν το καθετί, τόσο ανέμελα, όταν έρθει η ώρα να το ξαναφήνουν. Θα μπορούσαμε τότε να πλουτίσουμε πραγματικά.

Ιδιοκτησία σημαίνει φτώχεια και φόβος. Κατέχει κανείς δίχως έγνοιες μόνον ό,τι κατείχε και το άφησε να φύγει!

Η μικρή σοφία της ζωής συνίσταται στην αναμονή (να βρίσκεται όμως αυτός που περιμένει στη σωστή διάθεση, με διαύγεια και καθαρότητα), η δε επιβράβευση που μας απονέμεται κάπου - κάπου συνίσταται στο ν’ αντέξουμε…

Πόσο παράξενα και τρομακτικά μοιάζουν ζωή και θάνατος, όταν δεν τα αντιμετωπίζουμε αδιαλείπτως ως ενιαία και σχεδόν αδιαχώριστα.

Πρέπει να κάνει κανείς μέτρο της ζωής του τη μέγιστη δυνατότητα που φέρει εντός του. Διότι η ζωή μας είναι μεγάλη, και χωρά μέσα της τόσο μέλλον, όσο εμείς μπορούμε να κουβαλήσουμε.  

Ο Γ. ΚΡΕΜΟΣ ΟΜΙΛΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΑΦΟ ΤΟΥ ΛΕΩΝΙΔΑ.

Δημοσίευμα της εφημερίδας «ΚΑΙΡΟΙ» στις 10/1/1900 σχετικά με την ομιλία του καθηγητού Γ. Κρέμου, στα μέλη της επιστημονικής εταιρείας, για τον τάφο του βασιλιά της Σπάρτης Λεωνίδα στις Θερμοπύλες.

ΣΚΡΙΠΟΥ – ΔΙΣΤΟΜΟΝ 2 – 2

 Στην εφημερίδα «Ο ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ», και στο φύλλο της 19^ης  Σεπτεμβρίου του 1931, διαβάζουμε την παρακάτω αθλητική ανταπόκριση.

ΠΕΤΡΟΜΑΓΟΥΛΑ Σ)βριος (Ανταποκριτού μας). Την παρελθούσαν Κυριακήν η ποδοσφαιρική ομάς Σκριπούς ο «Αδάμας» συνοδευομένη υπό του προέδρου κ. Νικ. Μπρουγιαννάκη και του ταμίου κ. Λουκά Παπανικολάου και αρκετών μελών του συλλόγου μετέβη εις Δίστομον όπου συναντήθη μετά της ποδοσφαιρικής ομάδος «Αμβρυσεύς».

ΕΝΑ ΜΠΟΥΚΕΤΑΚΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΑΧΩΒΑ

Του Λ. Μάμαλη

Αράχωβα. Ιούλιος 1916.  

Η δροσόλουστος κωμόπολίς μας κειμένη στας υπωρείας του χιονισμένου Παρνασσού, σε θέση αφαντάστως μαγευτικήν, τώρα το καλοκαίρι έχει την ζωηροτέραν κίνησιν και το μεγαλοπρεπέστερον θέαμα από τας πλέον ωραιοτέρας της Ελλάδος πόλεις.

Το φασμαγορικόν θέαμα της ανατολής του ηλίου από την υψηλοτέραν κορυφήν του Παρνασσού, την Λιάκουραν, προσελκύει πολλούς ξένους και όλην την αφρόκρεμα των πλείστων πόλεων. Τα γάργαρα και κρύα νερά του Παρνασσού είναι δια την πόλιν μας η τελοιοποίησις της υγείας και της απολαυστικής δροσιάς.

Δικαιώματα & Συμφέροντα

Η σημαντική Ελληνίδα ποιήτρια και ακαδημαϊκός Κική Δημουλά με ποιητική μαεστρία επισημαίνει: «Οι λέξεις φταίνε, αυτές ενθάρρυναν τα πράγματα ν’ αρχίσουν να συμβαίνουν.»(!) Και υπάρχουν, πράγματι, κάποιες λέξεις  πολύ κρίσιμες …για όσα συμβαίνουν.

Όλα όσα διαδραματίζονται γύρω μας οφείλονται σε πολλές αιτίες και ξεκινούν από ποικίλες αφορμές. Φαίνεται, όμως, ότι δυο λέξεις: «δικαίωμα» και «συμφέρον» κρύβονται πίσω από όλες τις αιτίες και τις αφορμές, δεδομένου ότι από αυτές κρίνεται η ύπαρξη και επιβίωση όλων όσων συναπαρτίζουν και διαμορφώνουν, σε κάθε επίπεδό της, την ανθρώπινη κοινωνία.

Είναι βασικές, όπως το «γιν» και «γιάνγκ» για τους Κινέζους. Πράγματι, στην κοινωνία το δικαίωμα μοιάζει να παίζει το ρόλο του γιν, όντας παθητικό, συστολικό, γεμάτο σκιές και επιπλέον… “πίκρες”, και το συμφέρον το ρόλο του γιάνγκ, όντας ενεργητικό, διαστολικό, ακτινοβόλο, γεμάτο πεποίθηση, δράση και επιπλέον… “απολαύσεις”.

ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΑΚΙ ΤΗΣ ΑΡΑΧΩΒΑΣ

Περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου
στην Αράχωβα το 1959.

Κορυφαία έκφραση της Αραχωβίτικης παράδοσης αποτελεί το «πανηγυράκι», τριήμερη γιορτή Ελληνικότατη στην οποία συνυπάρχει η εθνική με τη θρησκευτική διάσταση και την παράδοση – βίωμα του κάθε Αραχωβίτη.

Συνδυάζεται η νικηφόρα ανάμνηση της Μάχης της Αράχωβας με τη βοήθεια του Άι – Γιώργη στην τελική έκβασή της. Ανήμερα του Αι-Γιωργιού οι Αραχωβίτες ψήνουν αρνί για τον Άγιο, όπως το Πάσχα.

Πάνδημη η συμμετοχή των Αραχωβιτών και ξένων στη λιτανεία της εικόνας του Αγίου Γεωργίου, ντυμένοι με παραδοσιακές ενδυμασίες (φουστανέλα, καμζόλα, σιγκούνια). Οι «ντυμένοι» ξεπερνούν τους 1300 που πλαισιώνουν την εικόνα του Άι- Γιώργη.

Ο ανηφορικός δρόμων, νέων, ανδρών και γερόντων, ανήμερα της γιορτής, τονίζει την αρμονική συνύπαρξη των γενεών στον «ανήφορο» της ζωής.

Τα κλέφτικα αγωνίσματα των επόμενων ημερών (απλούν, τριπλούν, λιθοβολία, σήκωμα πέτρας), και με παραδοσιακές ενδυμασίες, η απονομή αρνιών στους νικητές των αγωνισμάτων και το κοινό τραπέζι στο τέλος του πανηγυριού (χάλασμα), με τους παραδοσιακούς χορούς, αποδεικνύουν τις βαθιές ρίζες της παράδοσης στην Αράχωβα.

Οι Αραχωβίτες ετοιμάζονται ώστε να γιορτάσουν τον Αφέντη Άι-Γιώργη με τις τιμές που του αρμόζουν. Ετοιμάζουν, από καιρό, τις παραδοσιακές φορεσιές, φουστανέλα, σιγκούνια, καμζόλα, καθαρίζουν τα παραδοσιακά καρπίτια (χαλιά) ώστε να τα απλώσουν στις βεράντες των σπιτιών, κατά τη διάρκεια του πανηγυριού, ως δείγμα σεβασμού στον Άγιο και φυσικά έχουν έτοιμα τα κλήματα και τη σούβλα για το δεύτερο αρνί που θα ψήσουν – μετά το Πάσχα- στους «λάκκους» της γειτονιάς ανήμερα του Άι-Γιωργιού.

Το πανηγυράκι αποδεικνύει ότι η Αράχωβα, μπορεί να έχει μετατραπεί σε πασίγνωστο χειμερινό θέρετρο, διατηρεί όμως με τον καλύτερο τρόπο τις παραδόσεις της, όπως φαίνεται και από το τριήμερο «πανηγυράκι» της.

ΠΗΓΗ: https://www.facebook.com/arahovameteo?fref=ts

ΠΑΣΧΑΛΙΝΕΣ ΕΥΧΕΣ

Τα "ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΤΟΥ ΠΑΡΝΑΣΣΟΥ" σας εύχονται Καλή Ανάσταση! Το άγιο Φως της Ανάστασης, ας φωτίσει τις ψυχές και τις ζωές όλων μας.

Πάσχα στην Αράχωβα στα μέσα της δεκαετίας του 1930.

ΓΕΡΟΝΤΕΣ ΑΡΑΧΩΒΙΤΕΣ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΟ 1935

Γέροντες Αραχωβίτες αποθανατίζονται από τον φωτογραφικό φακό της Makovska Elisabeth (1904-1979), στην πλατεία Παπαϊωάννου (μπροστά στο καφενείο του Ζάμπα) περί το 1935.

Σκόρπιες γνώσεις ναι, σκόρπια λόγια όχι.

[13^ο ]

Επιμέλεια : Στάθης Ασημάκης

Σύγχρονες σκέψεις [β]

Έχουν πει ή έχουν γράψει:

·  Η διάσημη Αμερικανίδα ηθοποιός  Σίρλεϊ Μακ Λέιν : «Το άτομο που ξέρει να γελάει με τον εαυτό του δεν θα σταματήσει ποτέ να ψυχαγωγείται ».

·  Ο Άγγλος συγγραφέας Ράντγιαρντ Κίπλινγκ :

«Έχω έξι τίμιους υπηρέτες

-Μου δίδαξαν όσα γνωρίζω-

Τα ονόματά τους είναι

Τι και Γιατί και Πότε

και Πώς  και Πού και Ποιος».   

·  Η συγγραφέας του μυθιστορήματος «Χάρι Πότερ», Τζ. Κ. Ρόουλινγκ κατά την εναρκτήρια  ομιλία της στο Πανεπιστήμιο του Harvard,  όπου ήταν προσκεκλημένη, το ακαδημαϊκό έτος 2007 -  2008:

«Ένα από τα πράγματα που έμαθα στην περιπλάνησή μου στο τμήμα κλασικών σπουδών ήταν γραμμένο από τον Έλληνα συγγραφέα Πλούταρχο: “Ό,τι πετυχαίνουμε εσωτερικά, μπορεί να αλλάξει την εξωτερική πραγματικότητα”. Είναι μια παράξενη παρατήρηση που όμως αποδεικνύεται αληθινή κάθε μέρα στη ζωή μας. Εκφράζει την αναπόδραστη σχέση μας με τον έξω κόσμο, το γεγονός ότι αγγίζουμε τις ζωές άλλων ανθρώπων, απλώς και μόνον επειδή υπάρχουμε».