Η ΟΚΑΡΙΝΑ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ ΤΖΩΡΤΖ ΚΡΑΜ ΚΟΥΚ

ΤΟΥ ΦΟΙΒΟΥ ΔΕΛΦΗ

ΜΑΡΤΙΟΣ 1938

Ο Κούκ υπήρξε για μένα η πρώτη κι’ αξέχαστη ποιητική γνωριμία. Ήτανε μια ζωντανή ποιητική καρδιά γεμάτη απλότητα, ευγένεια και γέλιο αναβρυστό. Από αγάπη σήμερα στο μεγάλο δάσκαλο γράφω τούτα τα λόγια απ’ τη ζωή του ερημίτη του Παρνασσού.

Τον πρωτογνώρισα στην πατρίδα μου τους Δελφούς, που ονειρεύτηκε ν’ αναστήσει την παλιά δόξα τους ο ποιητής. Ήτανε ένας φανατικός λάτρης της Ελλάδας, φιλέλληνας πέρα για πέρα. Γεμάτος δύναμη, πόθους και πίστη, κατέβηκε στην πνευματική μας πατρίδα. Καθόταν στο μικρό «Ξενοδοχείο των Ξένων» του μακαρίτη Παρασκευά του φημισμένου αυτού «πιλαφιτζή» σ’ όλη την Ευρώπη. Ο Μπέντεκερ τον συνιστά στους ταξιδιώτες για το περίφημο πιλάφι του, το μοναδικό στην Ελλάδα και στην Ανατολή. Ο ξενοδόχος αυτός δε ζούσε πια και το ξενοδοχιάκι του με την απλή εμφάνιση ενός καλοπεριποιημένου χωριατόσπιτου με τα πέντε-έξη δωμάτια, το είχε στην κατοχή της η Βασίλω, η γυναίκα του. Κι’ αυτή το νοίκιασε στο νεόφερτο τότε ξενηταμένο πατριώτη, πούρθε απ’ την Αμερική, τον Θανάση τον Τσάκαλο. Ο Τσάκαλος ανέλαβε την διατροφή και την περιποίηση του Κούκ και της οικογένειάς του, της κόρης του Νείλας και της γυναίκας του, επίσης συγγραφέως, Σουζάνας Κλάσπελ. Ο Τσάκαλος ήτανε ένας καλός οικονόμος του ποιητή, άνθρωπος της δουλειάς, σπίρτο μοναχό. Ο πατέρας του ήτανε κάμποσα χρόνια οδηγός του Παρνασσού, τον αποθανάτισε κι’ ο Μπέντεκερ. Τσακάλι του βουνού, όνομα και πράμα.

8/12. Δυό καταφρονεμένοι ξένοι στη γειτονιά μας!...

Του Στέργιου Μπακολουκά

    

    Ήρθε ένας γέρος στο χωριό  κουβαλώντας  μια περίσσια τέχνη. Στα παιδικά μου μάτια γέρος ζωγραφιζόταν, αν και δεν ήταν πάνω από εξήντα χρονών.  Ποτέ δεν έμαθα από πού κράταγε η σκούφια του. Μονάχα τ’ όνομά του θυμάμαι, «μπάρμπα Καραχάλιο» τον φώναζαν οι ταξιτζήδες της πλατείας.

Εμφανίστηκε, ξαφνικά, την άνοιξη του ’62 και κονάκιασε στο «Ξηρομερ’ταίικο χάλασμα», πάνω από το φούρνο του Αντώνη του Αλιφραγκή, στην πλατεία της Λάκκας. Έβαλε τα πράματά του, τι πράματα δηλαδή, να μια μικρή ξύλινη βαλίτσα γεμάτη με μεταλλικά κοπίδια, μικρά σφυριά, ένα πασέτο(πτυσσόμενο ξύλινο μέτρο), μια σέγα για σίδερα και μια λινάτσα δεμένη γερά με σύρμα στο λαιμό, παραφορτωμένη  με διάφορα μπακιρένια τζουρτζούλια, ένα μικρό σιδερένιο αμόνι, καθώς και μια πλάκα από μολύβι, σε μια γωνία του ξέσκεπου σπιτιού, που από πάνω της τ’ ακρινό και τελευταίο πάτερο της σκεπής είχε γύρει, αλλά δεν είχε γκρεμιστεί ακόμα, παλεύοντας να κρατήσει τα λίγα κεραμίδια που του είχαν απομείνει, στηριγμένα στις ξεχαρβαλωμένες σανίδες, δημιουργώντας έτσι ένα μικρό απάγκιο.

Είχε ξιμηνυτέψει(ανακαλύψει)  κι ένα μεγάλο παμπάλαιο στρώμα, που τα γιουμίδια του(άχρηστα πανιά για γέμισμα στρωμάτων και μαξιλαριών) ξεφύτρωναν  από τις ξηλωμένες ραφές, λες και ήταν ξαπεταρούδια σπουργίτια έτοιμα να πάρουν φτερό! 

ΟΜΗΡΙΚΗ ΣΥΝΤΑΓΗ ΓΙΑ …ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΙΚΟ ΚΟΝΤΟΣΟΥΒΛΙ!

Του Στέργιου Μπακολουκά

Το κοντοσούβλι είναι μία από τις παλιότερες γαστριμαργικές απολαύσεις των Ελλήνων! Η νοστιμιά του στηρίζεται στην απλότητα των υλικών καθώς και την ποιότητα των πρώτων υλών. Μπορεί να φτιαχτεί από τα μεριά όλων των  ειδών των ζώων που βάζουμε στο τραπέζι μας. Όμως η παραδοσιακή συνταγή της Ρουμελιώτικης πρότασης η οποία χάνετε στους αιώνες, θέλει αυτό να παρασκευάζετε από  μικρά κομμάτια πρόβειου, γίδινου και χοιρινού κρέατος, από τα οποία δεν αφαιρούνται τα κόκαλα.

Το  αλάτι, το πιπέρι και η ρίγανη θεωρούνται, για τους Ρουμελιώτες, μπαχαρικά και βότανα που  αυστηρά ΜΟΝΟ αυτά είναι αποδεκτά, ώστε όταν κατά περίπτωση  χρησιμοποιηθούν στις σωστές δόσεις, να εξασφαλίσουν την απογείωση  της νοστιμιάς του συγκεκριμένου εδέσματος!

Μυθοπλασίες!

7/12.    "Έρως, έρις, θάνατος;"

Του Στέργιου Μπακολουκά

           

 Δυο πράγματα είχε χορτάσει στη ζωή του ο Παναγιώτης  ο Μπέκος, τη δουλειά και τη γκρίνια. Δούλευε παλικαρίσια, διπλά  και τρίδιπλα ολημερίς στα κτήματα και, ύστερα, το βράδυ που γύρναγε αποκαμωμένος πίσω στο σπίτι, μπούχτιζε από τη γκρίνια των τριών γυναικών του σπιτιού. Της γυναίκας του, που την παντρεύτηκε, γιατί ήταν ο παιδικός του έρωτας και γιατί το δικράνι του πατέρα της  …είχε το  …μεράδι του σ’ αυτό το γεγονός.  της πεθεράς του, που από τότε που έμεινε χήρα,  εγκαταστάθηκε στο σπίτι του αναλαμβάνοντας τα …πρωτεία. και της κουνιάδας του που πρόσφατα  κι αυτηνής ο άντρας πέθανε στα καλά καθούμενα, αφήνοντάς την όχι στους πέντε δρόμους, αλλά …σιτεμένη πενηντάρα πλέον,  χήρα, χωρίς παιδιά, παντέρημη μεν και μόνη, αλλά με γεμάτο το κεμέρι της από παράδες και με πολύ χρόνο στη διάθεσή της, γιατί τα χωράφια της τα παραχώρησε σ’ αυτόν να τα καλλιεργεί, με διάφορο βέβαια, ενώ η ίδια το χρόνο της τον ξόδευε σπέρνοντας με τη γλώσσα της μάγγανα, διαβόλους και τριβόλους, στο δικό του σπίτι,  όταν  κι αυτή με τη σειρά της του κουβαλήθηκε σ’ αυτό.

1864: ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΦΟΡΟΥ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΕΣΗ ΑΡΧΑΙΩΝ ΣΤΟΥΣ ΔΕΛΦΟΥΣ.

Προς τον Γεν. Έφορον των Αρχαιοτήτων

Αποσταλείς παρ’ υμών, Κ. Γεν. Έφορε, εις Δελφούς προς επιθεώρησιν και απαρίθμησιν των εσχάτως υπό των βροχών ανακαλυφθεισών αρχαιοτήτων, παρετήρησα τα επόμενα.

Των Δελφών υπέρκεινται αι Φαιδριάδες λεγόμεναι πέτραι, οι απότομοι υψηλοί εκείνοι βράχοι, οίτινες καθιστώσι το πολίχνιον τούτο έτι και νυν μαγευτικόν. Η μία των πλευρών των πετρών τούτων έχει διεύθυνσιν από Β. προς Ν. αποτελεί δε την κορυφήν την Υάμπειαν υπό των αρχαίων κληθείσαν, τανύν δε Φλεμπούκον, η άλλη έχει διεύθυνσιν, από Αν. προς Δ. εκλήθη δε αύτη υπό των αρχαίων Ναυπλία, υπό δε των νέων κατοίκων των Δελφών Ροδινή. Εκ της Υαμπείας εκρήμνιζον οι αρχαίοι τους ιεροσύλους, μεταμεληθέντες δε διά τον άδικον φόνον του Αισώπου, εκρήμνιζον αυτούς μετά ταύτα εκ της Ναυπλίας.

Εις την ΒΑ πλευράν των πετρών τούτων, όπου η πλευρά της Ναυπλίας ενούται μετά της Υαμπείας, και αποτελείται η υψηλοτέρα κορυφή, σχηματίζεται ρεύμα εκ των υψών του οποίου εν καιρώ βροχής κρημνίζεται το ύδωρ ως από αρκετά υψηλού καταρράκτου, διήκει δε διά της οδού της φερούσης εις την κωμόπολιν διερχόμενον μέχρι του Πλείστου ποταμού. Εκ των πετρών τούτων αναβλύει και η περίφημος Κασταλία, προς υποδοχήν των υδάτων της οποίας ο βράχος ελαξεύθη εις ωραίαν τετράγωνον δεξαμενήν, εντός της οποίας κατέβαινον διά βαθμίδων εν τω βράχω λελαξευμένων διά να λουσθώσιν οι μέλλοντες να ερωτήσωσι το μαντείον.

Επί της από Αν. προς Δ. διευθυνομένης πλευράς των πετρών της Ναυπλίας υπήρχε ρεύμα, διά του οποίου, καθόσον οι κάτοικοι των Δελφών ενθυμούνται, ουδέποτε έρρεε το ύδωρ των βροχών, κατά τας παρελθούσας όμως έρρευσε τοσούτον ορμητικόν και άφθονον ύδωρ, ώστε ενωθέν μετά του άνωθεν της Δελφούσης (τανύν Κερνά) ρέοντος ρύακος, συμπαρέσυρεν άπειρον πλήθος μικρών λίθων, κατεκρήμνισεν αρκετούς των οικίσκων των Δελφών, και κατέστρεψε τους κήπους αυτών, και ταύτα μεν άνωθεν της οδού ανατολικώτερον της Κασσοτίδος, ήτις τανύν ρέει παρά τη εκκλησία του αγίου Νικολάου, όστις κείται, καθά οι αρχαιολόγοι παρεδέχθησαν, εγγυτάτω του ναού του Απόλλωνος. Εις δε το κάτωθεν της οδού μέρος το προς Ν. δηλ. εναπολειφθέντων δυστυχώς των λίθων εις το άνω, εν τοις ερειπίοις των οικιών, έσκαψε το έδαφος εις πολλά μέρη, εις βάθος δύο και τριών γαλλικών μέτρων, και έφερεν εις φως διαφόρους λίθους μεγάλους τετραγωνικούς, ων άλλοι μεν φαίνεται, ότι ανήκον εις το κρηπίδωμα του ναού, άλλοι δε το της οδού, και των εν τη θέσει, δι’ ης το ρεύμα διήλθε κειμένων θησαυρών, επειδή ερχόμενον εκ της Ναυπλίας ελικοειδώς μέχρι της θέσεως του ναού, εστράφη ολίγον ανατολικώτερον κάτωθεν της οδού, και διήλθεν ολίγα βήματα ανατολικώτερον των περισωθέντων λειψάνων του περιβόλου του ναού, εις ην θέσιν ανηγέρθη δυστυχώς από τινος χρόνου το δημοτικόν σχολείον, εις ένα των τοιχών του οποίου τον προς Αν. εύρον εντετοιχισμένην ωραιοτάτην πλάκα μερμαρίνην με ανθέμιον ερυθρόν γεγραμμένην.

Για να μην κουραστούν οι μαθητές!!!....

Έχει καιρό που συμβαίνουν πρωτάκουστα πράγματα σε αυτή την ταλαίπωρη χώρα. Δε γίνεται, κάποια επικίνδυνη πολιτικοκοινωνική ίωση πρέπει να περνάει η δύσμοιρη πατρίδα μας. Μια ίωση μοναδική στον κόσμο,που αντιστρέφει την πραγματικότητα. Ξεκίνησε εδώ και πολλά χρόνια ως εν μέρει ασυμπτωματική νόσος και εξελίσσεται πλέον σε  καθολική καλπάζουσα.

Είναι σαν να βαδίζεις στον άξονα των φανταστικών  αριθμών,και εσύ να βλέπεις παντού πραγματικούς αριθμούς^.είναι σαν έχεις πάρει φόρα, φόρα κατηφόρα και κατρακυλάς, και εσύ νομίζεις ότι ανεβαίνεις ψηλές ραχούλες^. είναι σαν να βρίσκεσαι βουτηγμένος στις λάσπες της «Μπεχούβεσης», μετά από γερή κατεβασιά, και εσύ πιστεύεις ότι αγναντεύεις από τη «Λιάκουρα», εν αιθρία ημέρα.

Και αυτό τον ιό δεν τον παράγει κάποιο πτηνό, κάποιο ζώο στο σώμα του από μετάλλαξη, στα βάθη της Ανατολής, όπως συμβαίνει, συνήθως, με τις πραγματικές ιώσεις στον πλανήτη γη, κάθε χρόνο.

Τον παράγει ο ελληνικός πολιτικός μηχανισμός με τις  εμμονές του, με τις αυταπάτες του, με τη μιζέρια του, με την ανιστορητικότητά του, με τις εξυπνάδες του, με την ασχετοσύνη του, με το αραλίκι του, με τον ερασιτεχνισμό του, με το θράσος του, με την αμετροέπειά του, με τις λάσπες του, με τα χοντροκομμένα ψέματά του, με το νταβατζηλίκι του, με τις αρπαχτές του,πρώτα σε ψήφους που οδηγούν βαθμιαία και σε άλλες αρπαχτές, όπως: θέσεις,οφίκια, επιρροές, διευκολύνσεις, ταξιδάρες, εξυπηρετήσεις φίλων, γνωστών και προσκυνημένων, ε! και κάπου εκεί, δεν γίνεται, θα ξεμυτίσει και το χρήμα.

Ο ΓΕΡΟ ΤΣΕΛΕΠΗΣ ΨΑΛΛΟΝΤΑΣ ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΤΟ 1959

ΕΝΩ ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ ΝΑ ΤΑ ΕΚΑΤΟΣΤΙΣΗ

ΗΡΘΕ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΨΑΛΗ

Τον Άη Βασίλη ο πρωτόγερος της Αράχωβας

ΟΙ ΓΚΑΡΔΙΑΚΕΣ ΦΙΛΙΕΣ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΥΣ ΞΕΝΟΥΣ

ΤΟ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΟ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ ΚΑΙ Η ΣΠΟΝΔΗ ΣΤΟΝ ΒΑΚΧΟ

Διά να αναγγείλη αύριον μετά των άλλων αοιδών την έλευσι του Αγίου της Καισαρείας και την ανατολή του 1960 έχει φθάσει από τα ψηλώματα του Παρνασσού ένας γέρος τροβαδούρος, στα χρονάκια εγγίζει ελαφρώς τον αιώνα. Ο ίδιος λέγει ότι είναι 90 χρόνων αλλά οι γνωρίζοντες υποστηρίζουν ότι τα έχει ήδη υπερβή.

Πρόκειται για τον γνωστό, γνωστότατο πρωτόγερο της Αράχωβας τον γέρο Τζελεπή, που κάθε τέτοια εποχή παρέα με τον σύντροφό του κατηφορίζει από το χωριό του για να καλοκαρδίση τους φίλους του στην πρωτεύουσα και στον Πειραιά λέγοντας με το τούμπανο και την πίπιζα τον Άη-Βασίλη.

Η Αράχωβα των Χριστουγέννων!

Μαυρόπουλος  Χρίστος

Φίλε... ξέρω,

κοντοζυγώνουν  τα  Χριστούγεννα,

και  λες  κάπου  να  πας. Κάπου  που  νά 'χει  εμορφιά, παράδοση, κι  απλότητα.

Κάπου  που  νά 'χει  φως  Λαμπρό  από  κεριά, γλυκόλαλο  καμπάνας  ήχο, κι  ένα  σωρό  φωνές  από  παιδιά  ν' αναριοκυματίζουν  στον  αγέρα, των  Χριστουγέννων  προσευχές  και  ψαλμωδίες!

Νά 'χει  χαμόγελα  στα  χείλια  των  ανθρώπων, ευχές  από  καρδιάς, αχνοζαχαρωμένα  χιόνια, μεζέδες, κοντοσούβλια, μπρούσκο  στη  φχέτα  το  κρασί, και  μια  Χριστουγεννιάτικη  αστροφεγγιά  γιομάτη  προσδοκίες!

Νά 'χει  κι  ένα  λεβεντογέροντα  με  τα  δικά  του  χούγια, και  πρόσχαρη  λαλιά, να  ξεκρεμάει  αγάλι-αγάλι  από  τον  τρόγυρο  των  χρόνων, των  καιρών, παλιά, χαρούμενα  ιστορήματα  να  σου  μελώνουν  την  καρδιά, μπροστά  στο  τζάκι  στη  φωτιά, και  σα  να  λες: "Αξίζει  η  ζωή  για  να  τη  ζεις, έστω  μονάχα  και  για  των  Χριστουγέννων  τη  χαρά!"

ΔΕΝ ΠΗΡΑ ΕΦΕΤΟΣ ΠΑΝΩΦΟΡΙΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

Χρίστος Ε. Μαυρόπουλος

Χριστούγεννα κοντοζυγώνουν.

Σαλεύουν στους δρόμους οι ανθρώποι.

Παιδιά, φωνές, μουσικές, “αγάπη”, ονείρατα και λιγωμένα μάτια στις βιτρίνες των μαγαζιών.

Κι ο καιρός… όλο λέει να χιονίσει κι όλο το “συλλογιέται” κι απομένει φορτωμένος με άσπρα σύγνεφα ο ουρανός.

Κι ο καστανάς με τη φουφού, στου δρόμου τη γωνιά, η κοπελιά με τα παιχνίδια της στον πάγκο, στη γύρα ο σαλεπιτζής φωνάζοντας, ένας παρακεντές ακουμπιστός στον τοίχο του ραφείου, και στον μικρό τον καφενέ, κόσμος ν΄αλλάζει ευχές, να μπαινοβγαίνει βιαστικά και να πηγαίνουν, νάρχονται οι μισές!

Μυθοπλασίες!

6/12. Ασβός και Αλεπού!

Του Στέργιου Μπακολουκά

Είχαν εδαφικές διαφορές που κράταγαν  χρόνια. Απ’  τους παπούδες τους, ακόμα, καυγάδιζαν! Αν και η τροφή ήταν πλούσια  και αρκετή για όλους, ο τόπος για το σκάψιμο των λαγουμιών τους  παρέμενε λίγος.

Τα ισιώματα  που ήταν κατάλληλα για φωλιές, με σχετική ασφάλεια και ησυχία, στην από κει μεριά του ποταμιού στη Μπεχούβεση, στα ριζά της Κίρφις δεν ήταν  πολλά. Αυτός ήταν  ο λόγος που τούτοι δώ οι  ...ιδιοκτήτες,  μάλωναν  μεταξύ τους  πολλές γενιές πίσω! Για την κυριαρχία.        

  

Τα κτήματα των χωρικών σ’ αυτή την περιοχή, με τα λιόδεντρα, στα οποία παλιότερα υπήρχαν ακόμα και μποστάνια κι ανάμεσα πολλά καρποφόρα δέντρα,  κερασιές και μηλιές, μουσμουλιές και κυδωνιές, κορομηλιές, δαμασκηνιές και βυσσινιές, μαζί με κρεβατωμένες κληματαριές με μαύρα σταφύλια «αϊτονύχια» ή με κάτασπρη ραζακιά σταφίδα, είχαν πλέον παρακμάσει, γιατί ήταν σχετικά μακριά απ’ το χωριό και τα περισσότερα  είχαν εγκαταλειφτεί  από τους ιδιοκτήτες τους.  Ούτε  κλάδευαν, μήτε  λίπαιναν,  μηδέ τα έσκαβαν τα τελευταία χρόνια. Άλλωστε, είχαν αλλάξει και οι επαγγελματικές ασχολίες των κατοίκων.