Πως ημπορείτε να παραθερίσετε. – Η εξυπηρέτησις των παραθεριστών.
8 Ιουλίου 1935. – Θέλετε νὰ παραθερίσετε πραγματικά; Νὰ γλυτώσετε ἀπὸ τὴν ζέστη καὶ τὴ σκόνη καὶ ὅλα τὰ ἄλλα… ἀγαθὰ τῆς καλοκαιρινῆς πρωτευούσης; Θέλετε νὰ ἀναπνεύσετε ἐλεύθερα τὸν καθαρώτερο καὶ δροσερώτερο ἀέρα; Νὰ ξεκουραστῇτε, νὰ συνέλθετε, νὰ ἀνανεωθῇτε; Δὲν ἔχετε παρὰ νὰ πάρετε ἕνα πρωὶ τὸ τρένο ἤ τὸ αὐτοκίνητο καὶ νὰ τραβήξετε κατ’ εὐθεῖαν διὰ τὴν Ἀράχωβα. Τὸ ταξίδι δὲν εἶναι οὔτε κουραστικὸ, οὔτε πολυέξοδο. Δὲν διαρκεῖ παρὰ πέντε ὧρες καὶ δὲν στοιχίζει περισσότερο ἀπὸ 150 δραχμάς.
Ὅσοι δὲν ἔχουν ἀκόμη ἐπιχειρήσει τὸ ταξιδάκι αὐτὸ ἕως τὴν Ἀράχωβα, μόνον αὐτοὶ μποροῦν νὰ μὴ συγκινηθοῦν εἰς τὸ ἄκουσμα καὶ μόνον τῆς Ἀράχωβας, τοῦ προνομιούχου αὐτοῦ ἀπὸ τὴν φύσι τόπου. Ἀράχωβα ἴσον Παρνασσὸς. Δηλαδὴ γοητεία. Καὶ ἡ γοητεία αὐτὴ, ἡ ἀληθινὰ ἀπερίγραπτος, ἀρχίζει ἀπὸ τὴν Λεβάδειαν, εἰς τὴν ὁποίαν ὁ ταξιδιώτης φθάνει τέσσαρας περίπου ὥρας μετὰ τὴν ἀναχώρησίν του ἀπὸ τὰς Ἀθήνας.
Εὑρίσκεται δηλαδὴ εἰς τὴν Λεβάδειαν εἰς τὰς 11 και 15’ τὸ πρωὶ εἰς τὴν πλατεῖαν τῆς πόλεως - ἡ μετάβασις εἰς τὴν ὁποίαν ἀπὸ τοῦ σιδηροδρομικοῦ σταθμοῦ γίνεται δι’ αὐτοκινήτων μὲ τὸ ἴδιο εἰσιτήριο τοῦ τρένου - ὑπάρχουν ἄλλα αὐτοκίνητα, τὰ ὁποῖα ἀντὶ 50 δρχ. κάτ’ ἄτομον ἐκτελοῦν εἰς διάστημα δυό περίπου ὡρῶν τὴν συγκοινωνία μὲ τὴν Ἀράχωβα.
Ἡ ὅλη διαδρομὴ εἶναι ἰδεώδης. Ὁ δρόμος πρὸς τὴν Ἀράχωβα συνεχῶς ἑλίσσεται, ἀνερχόμενος καὶ κατερχόμενος διὰ λόφων καὶ λοφίσκων, ἀμπελοφύτων, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, ἡ ἀπὸ τῶν ὁποίων θέα εἶναι θαυμάσια. Πόσους τέτοιους λόφους διασχίζει ὁ δρόμος αὐτὸς; Καὶ πρὸ παντός πῶς τοὺς διασχίζει; Ἡ ἀναπνοὴ σας, σὲ ὡρισμένα σημεῖα, ὅταν τὸ αὐτοκίνητο περνᾷ τοὺς πλέον ἀποκρήμνους βράχους - εὑρίσκεσθε σ’ ἕνα ὕψος 600 καὶ 700 μέτρων - ἡ ἀναπνοὴ σας σταματᾶ. Σᾶς πιάνει ἴλιγγος, ὅταν ἀντικρίσετε τὸ βάραθρο ποὺ περνᾶτε. Ἡ διαδρομὴ ἀρχίζει νὰ γίνεται ἀκόμη πιὸ ἐνδιαφέρουσα, ὅταν περάσετε καὶ τὸ χάνι Ζεμενοῦ, μιὰ ἐξαίρετη τοποθεσία γεμάτη ἀπὸ ἔλατα. Ὁ δρόμος ἀνεβαίνει ἔπειτα συνεχῶς ἐπὶ τῆς κλιτύος τοῦ Παρνασσοῦ, ἀπὸ τὴν ὁποίαν ἡ θέα ἀνὰ τὴν θάλασσαν τῆς Πελοποννήσου καὶ τοὺς ὑπερκειμένους τοῦ ποταμοῦ Πλείστου τρομακτικοὺς βράχους, μένει ἀλησμόνητος ἀπὸ τὸν ταξιδιώτη.
Ξαφνικὰ ἀντικρίζετε τὴν Ἀράχωβα κτισμένη ἀμφιθεατρικῶς εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ Παρνασσοῦ σὲ ὕψος 1.100 μέτρων. Ἡ θέσις τῆς Ἀράχωβας εἶναι περισσότερον ἀπὸ γραφικὴ. Ὑπὲρ τὴν πόλιν ὁλόκληρος ὁ ὄγκος τοῦ Παρνασσοῦ, εἰς τὰ δυτικὰ οἱ Δελφοὶ, ποὺ δὲν ἀπέχουν ἀπὸ τὴν Ἀράχωβα παρὰ 10 μόνον χιλιόμετρα. Ἀπέναντί της ἀκριβῶς ἡ Κίρφις σκεπασμένη ὁλόκληρος ἀπὸ ἔλατα.
Ἡ Ἀράχωβα σᾶς ὑποδέχεται μὲ ὅλη τὴν ἀφάνταστη δροσιὰ της. Δὲν πρέπει νὰ λησμονῇται ὅτι εἶναι κτισμένη πλησίον τῆς ἀρχαίας Ἀνεμωρείας, ποὺ πῆρε τὸ ὄνομά της αὐτὸ ἀπὸ τοὺς πνέοντας καθ’ ὅλην τὴν διάρκειαν τοῦ ἔτους ἀνέμους. Ἡ ζέστη εἶναι, καὶ ὡς λέξη ἀκόμη, ἄγνωστος εἰς τὴν Ἀράχωβα, εἰς τὴν ὁποίαν ἡ διαμονὴ εἶναι ἰδεώδης. Τὸ ξηρότατο κλίμα της ἐξασφαλίζει εἰς τοὺς κατοίκους της τὴν ἀπόλυτο ὑγεία.
Οἱ Ἀραχωβίτες εἶναι ὅλοι «μοντέλα ὑγείας» καὶ ὅμοια γίνονται καὶ οἱ παραθεριστὲς μέσα σ’ ἕνα μήνα. Διὰ τοὺς παραθεριστὲς πρόβλημα στέγης δὲν ὑπάρχει. Ὑπάρχουν πολλὰ περισσότερα ἀπὸ 400 σπίτια, τὰ ὁποῖα ἐνοικιάζονται ἀπὸ 600-1.000 δρχ. τὸν μῆνα καὶ τὰ σπίτια αὐτά εἶναι ἀρκετὰ μεγάλα 4-5 δωμάτια καθαρότατα καὶ άνετα.
Ἡ ζωή εἶναι φθηνή, Καμμία ἀκρίβεια. Ξενοδοχεῖα δὲν ὑπάρχουν. Τὸ ἕνα καὶ μοναδικό εἰς τὴν κεντρική πλατεία εἶναι μικρό, δὲν ἔχει περισσότερα ἀπό 6 δωμάτια. Εἶναι ὅμως καὶ αὐτό περιποιημένο καὶ μπορεῖ κανείς νὰ περάσει λίγες ἡμέρες ἐκεῖ, ἕως ὅτου τακτοποιηθεῖ σ’ ἕνα ἀπό τὰ φιλόξενα σπίτια τῶν Ἀραχωβιτῶν.
Ἡ κίνησις τῶν παραθεριστῶν εἶναι μεγάλη εἰς τὴν Ἀράχωβα, ὅπου θὰ συναντήσετε πολλὰς καὶ γνωστὰς ἀθηναϊκάς οἰκογενείας. Μολονότι ὁ τόπος εἶναι μικρὸς, εἶναι ἐν τούτοις τόπος προοδευμένος σ’ ὅλες του τὶς ἐκδηλώσεις…
Τὰ τελευταῖα ἰδίως ἔτη καὶ συγκεκριμένως ἀπὸ τὸ 1929, ἡ Ἀράχωβα εὐτύχησε ν’ ἀποκτήσῃ εἰς τὸ πρόσωπο τοῦ ἰατροῦ κ. Σ. Κονίτσα ἀδελφοῦ τοῦ πληρεξουσίου, τὸν ἰδεώδη Πρόεδρο τῆς Κοινότητας. Εἰς τὸ διάστημα αὐτό τῶν ἕξι ἐτῶν, ὁ κ. Κονίτσας μὲ τὰ μικρὰ ἔσοδα τῆς Κοινότητας ἔκαμε ἔργα σπουδαῖα, ὅπως τὸ ὑδραγωγεῖο καὶ οἱ νέοι δρόμοι, αὐτοὶ ποὺ ἔγιναν καὶ αὐτοὶ ποὺ γίνονται.
Ἡ Ἀράχωβα μέχρι πέρυσι ἀντιμετώπιζε μιὰ μεγάλη ἔλλειψι ποτιστικοῦ νεροῦ. Καὶ τὴν ἔλλειψι αὐτὴν ὁ σημερινὸς Πρόεδρος, προσπάθησε νὰ τὴν ἀντιμετωπίσῃ μὲ ὅλας του τὰς δυνάμεις. Τὰ ἄφθονα νερὰ τῶν πηγῶν τῆς «Μάνας» διὰ τὴν ἔλλειψι ὑδραγωγείου χάνονται ἤ μολύνονται. «Ἅμ’ ἔπος ἅμ’ ἔργον» λοιπὸν. Ἀνέθεσε χωρὶς ἀναβολὴ εἰς τὸν μηχανικὸν κ. Γεωργαλᾶν τὴν μελέτη τῆς κατασκευῆς τοῦ ὑδραγωγείου, ἡ ὁποῖα καὶ ἔγινε μετ’ οὐ πολὺ, προϋπολογισθείσης τῆς σχετικῆς δαπάνης 1.800 χιλ. δρχ.
Ἡ Κοινότης δὲν θὰ μποροῦσε βέβαια να ἀναλάβῃ ἐξ ἰδίων ὅλο τὸ βάρος τῆς δαπάνης αὐτῆς, ἡ ὁποία ἔπρεπε νὰ ἀντιμετωπισθῇ διὰ τῆς συνάψεως ἑνὸς δανείου. Καὶ αὐτὸ ἔγινε. Κατὰ πρότασιν τοῦ Προέδρου κ. Κονίτσα τὸ συμβούλιο ἐνέκρινε καὶ συνήφθη ἕνα δάνειο 1.300 χιλ. δραχμῶν, τὰς ὑπολοίπους δὲ 500 χιλ. δρχ. τὰς ἔδωσε ἡ Κοινότης. Ἀπό τῆς οἰκονομικῆς πλευρᾶς τὸ πρόβλημα τῆς ὑδρεύσεως εἶχε ἤδη λυθῇ. Ἄρχισαν ἔπειτα τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1934 αἱ ἐργασίαι τῆς κατασκευῆς τοῦ ὑδραγωγείου καὶ εἰς διάστημα μόλις ἑνὸς ἔτους τὸ ὅλον ἔργο ἐπερατώθη. Τώρα ἡ Ἀράχωβα μπορεῖ νὰ πλημμυρίσῃ ἀπὸ τὰ νερὰ τοῦ ὑδραγωγείου. Τόσο ἄφθονα εἶναι.
Ἀλλὰ ὁ προοδευτικότατος Πρόεδρος τῆς Κοινότητας δὲν περιόρισε ὅλας του τὰς φιλοδοξίας μόνον εἰς τὴν κατασκευήν τοῦ τόσον πράγματι ἀπαραιτήτου ὑδραγωγείου. Σκέφθηκε ὅτι μὲ τὴν κατασκευὴν τοῦ ἔργου αὐτοῦ, θὰ μποροῦσε νὰ λύσῃ διὰ τὴν Ἀράχωβα καὶ ἕνα ἄλλο σπουδαιότατο ἐπίσης ζήτημα, τὸ ζήτημα τοῦ ἠλεκτροφωτισμοῦ. Ἡ σχετικὴ μελέτη εἶναι ἤδη ἕτοιμος, ὥστε νὰ ἐλπίζεται ὅτι διὰ τῆς συνάψεως ἑνὸς δανείου 750 χιλ. δρχ. ἐντὸς τοῦ ἔτους αὐτοῦ θὰ λυθεῖ καὶ τὸ ζήτημα τοῦ ἠλεκτροφωτισμοῦ κατὰ τὸν καλύτερον τρόπον. Σήμερα οἱ Ἀραχωβίτες πληρώνουν εἰς τὴν ἰδιωτικὴ ἑταιρεία διὰ τὸν ἀνεπαρκέστατο φωτισμὸ τῆς πόλεως τὴν τιμὴ τοῦ ρεύματος πανάκριβα:17,50 δρχ. κατὰ κιλοβάτ. Ὅταν θὰ γίνουν τὰ ἔργα ἠλεκτροφωτισμοῦ τῆς Κοινότητας, ἡ τιμὴ αὐτὴ θὰ πέσει εἰς τὸ ἥμισυ καὶ ἡ Ἀράχωβα θὰ ἐξασφαλίσῃ ἄπλετο φωτισμὸ.
Νέοι δρόμοι
Εἰς τὴν βραχώδη Ἀράχωβαν δὲν εἶναι βέβαια δυνατὸν νὰ ὑπάρξουν δρόμοι, ὅπως τοὺς φανταζόμεθα. Εἶναι δηλαδὴ τεχνικῶς ἀδύνατον νὰ γίνουν δρόμοι ἐπάνω στοὺς ἀποτόμους βράχους, εἰς τοὺς ὁποίους εἶναι κτισμένη ὁλόκληρος ἡ πόλις. Γίνονται ἐν τούτοις δρόμοι κοινῆς ὠφελείας, ὅπως ὁ δρόμος πρὸς τὰς πηγάς τῆς «Μάνας». Ὁ δρόμος αὐτὸς ἀρχίζει ἀπὸ τὴν πλατεῖα Καραϊσκάκη, τὸ κέντρο δηλαδὴ τῆς πόλεως, καὶ ἑλικοειδῶς φθάνει εἰς τὰς Πηγὰς, ποὺ εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ θαυμασιώτερα μέρη τῆς Ἀράχωβας. Ἡ κατασκευὴ τοῦ δρόμου αὐτοῦ, μήκους 7 χιλιομ. ἄρχισε τὸν παρελθόντα Μάιο διὰ προσωπικῆς ἐργασίας καὶ ἐντὸς τεσσάρων μηνῶν ἐδόθη ἕτοιμος εἰς τὴν κυκλοφορία τῶν αὐτοκινήτων. Ὁ δρόμος αὐτὸς συνέτεινε πολὺ εἰς τὴν τουριστικὴ ἀνάπτυξι τῆς Ἀράχωβας.
Ἤδη κατασκευάζεται ἀπὸ πέρυσι ὁ δεύτερος δρόμος κοινῆς ὠφελείας, ὁ ὁποῖος θὰ ἑνώσῃ τὴν πόλιν μὲ τὸ περίφημο Λιβάδι, καταπράσινο ὀροπέδιο τοῦ Παρνασσοῦ. Καὶ ὁ δρόμος αὐτὸς γίνεται διὰ προσωπικῆς ἐργασίας. Εἶναι μήκους 5-6 χιλιομ. Θὰ τελειώσῃ δὲ, ὅπως ὑπολογίζεται, μέχρι τὸν Σεπτέμβριο.
Τέλος ὁ δρόμος Ἀραχώβης - Δελφῶν, μήκους 10 χιλιομ. εἶναι σχεδὸν ἕτοιμος. Δὲν μένει παρὰ ἡ ἐπίστρωσὶς του διὰ ψυχρᾶς ἀσφάλτου. Καὶ εἶναι ἀνάγκη ἡ ἐπίστρωσις αὐτὴ νὰ γίνει πρὸ τοῦ χειμῶνος, διότι ἄλλως μὲ τὰς πρώτας βροχάς θὰ καταστραφῇ. Καὶ τὸ πρόγραμμα τῶν ἔργων, τὰ ὁποῖα ἔχει ὑπ’ ὄψιν τοῦ ὁ κ. Κονίτσας, ὅταν θὰ ἐκτελεσθῇ, θὰ μεταβάλῃ τὴν Ἀράχωβα σὲ ἕνα κέντρο παραθερισμοῦ ἀπὸ τὰ μοναδικὰ σ’ ὅλη τὴν Ἑλλάδα.
Ι. Μεταξάς
