Πέμπτη 27 Ιουνίου 2024

Στο μπαλκόνι του Παρνασσού το 1954

 


ΔΙΗΜΕΡΕΣ ΧΟΡΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΕΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΡΑΧΩΒΑ
ΤΟΠΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΛΑΪΚΟΙ ΧΟΡΟΙ
Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΤΣΟΠΑΝΗΔΩΝ

Δύο μέρες – Κυριακή και Δευτέρα – η Αράχωβα το μπαλκόνι του Παρνασσού, έγινε σκηνή χορευτικών επιδείξεων των εθνικών χορών της Ελλάδος, όπως τους χορεύει ο λαός στα βουνά και τ’ ακρογιάλια, οι τσοπάνηδες της Ρούμελης, του Μωρηά και της Ηπείρου, οι λυγερές της Μακεδονίας, της Κρήτης και των άλλων νησιών. Και με την ευκαιρία αυτή έγινε και χώρος εκθέσεως των προϊόντων της φημισμένης αραχωβίτικης χειροτεχνίας. Τις γιορτές ωργάνωσε η «Ομοσπονδία Εκδρομικών Σωματείων της Ελλάδος» με τη σύμπραξι και συνεργασία του Δήμου Αράχωβας και την προσφορά του «Ομίλου Διαδόσεως Εθνικών Χορών» και των ορεσειβίων τσοπάνηδων του Παρνασσού, που κατέβηκαν από τις στάνες και χόρεψαν τους δικούς τους ποιμενικούς χορούς με συνοδεία λαϊκής ορχήστρας του τόπου.

Οι πρώτες χορευτικές επιδείξεις άρχισαν το βράδυ της Κυριακής στην πλατεία της Αράχωβας, μέσα σε μια υπέροχη σκηνογραφία που σχημάτιζαν ολόγυρα τ’ αραχωβίτικα σπίτια, ο μεγάλος πλάτανος κάτω από το ύψωμα τ’ Άη Γιώργη και πιο ψηλά οι αγέρωχες κορυφές του Παρνασσού, οι απόκρημνοι βράχοι του, οι σάρες, που είναι τόποι ποιμενικών θρύλων, καταφύγια αετών και αγριμιών του βουνού. Ντυμένες αραχωβίτικες παληές φορεσιές, χόρεψαν τοπικούς χορούς οι κοπέλλες της Αράχωβας, Βασιλικούλα Μάμαλη, Ασημούλα Παπαγεωργίου, Ευσταθία Λαγογιάννη, Γεωργία Δημάκη, Άννα Αυγουστάκη, Νίτσα Ανδρέου, Σωτ. Δασοπούλου, Γεωργία Στεφανοπούλου και οι νεαροί Γ. Γρανιτσιώτης, Λ. Καλατζόπουλος, Θ. Δεμερτζής, Κ. Μπεζεντές, Γ. Λαζαρής και Θ. Καραπατούχας. Τραγούδησαν ο Αραχωβίτης τραγουδιστής Στάθης Θάνος και ο Γιάννης Σαμαρτζής και επηκολούθησε επίδειξις χορευτική του «Ομίλου Διαδόσεως Εθνικών Χορών» υπό την διεύθυνσιν του καθηγητού κ. Γ. Κουσιάδου.



Τις επιδείξεις παρηκολούθησε ολόκληρος ο πληθυσμός της Αράχωβας και οι ξένοι που βρίσκονταν στο χωριό και καταχειροκρότησαν τους νεαρούς χορευτάς, ιδίως τα δύο μικρά του Ποντίου Λυράρη κ. Μαυροπούλου. Χορεύτηκαν ο μακεδονικός χορός της Βελβενδούς, μοναδικός στην επίδειξη γυναικίας χάρης, οι κυθηραϊκοί Μπουρδάρης και Άη-Γιώργης, ο ροδίτικος συρτός, οι κρητικοί χανιώτικος και πεντοζάλης, χοροί της Κύπρου, ο παληός αιγαιοπελαγίτικος χορός, ο τσακώνικος, ο ποντιακός Κότσαρι, ο καλαματιανός, ο πανελλήνιος χορός Γαϊτανάκι, ο Θεσσαλικός της Καραγκούνας οι ηπειρωτικοί του Ζαγοριού και ο κλέφτικος, ο μακεδονικός Στεφανί, ο αρχαίος Πυρρίχιος και ο πηδηχτός της Αράχωβας.

Στα διαλείμματα τραγούδησε ο Α. Κιτσάκης με όμιλο κοριτσιών. Ιδιαίτερα χειροκροτήθηκαν τα τοπικά τραγούδια της Αράχωβας, όπως το δημοτικό:

Νάειμουνα στην Αράχωβα
νάμουν στο πανηγύρι
που παν οι τσούπρες για νερό
κι’ όλα τα παλληκάρια,
και μια κοπέλλα λυγερή
κλαίει κι’ αναστενάζει
επήραν την αγάπη της
τ’ ώμορφό της καμάρι…

Το πρωΐ της Δευτέρας στο τοπικό πανηγύρι της Αγίας Τριάδας, που γίνεται στην άκρη του χωριού, σε μια ωραία τοποθεσία, όπου βρίσκεται το εκκλησάκι, κατέβηκαν οι τσοπάνηδες του Παρνασσού, χόρεψαν αραχωβίτικους ποιμενικούς χορούς και τραγούδησαν. Νέοι οι πιο πολύ, αλλά και αρκετοί λεβεντόγεροι, που έμοιαζαν σαν στοιχειά των βουνήσιων θρύλων, «τώσκουζαν» το τσοπάνικο τραγούδι, όπως το λένε στα κορφοβούνια και τις πλαγιές του βουνού, στα καταρράχια και κάτω από τα έλατα, όταν τους συντροφεύει η μοναξιά, κ’ η φλογέρα δίνει φτερά στους καϋμούς τους:

Ποιος ήταν που τραγούδαγεν
εψές το βράδυ βράδυ,
και τόλεε τόσον ώμορφα
και παραπονεμένα;
Ξυπνάει τ’ αηδόνια ’πτις φωληές
τα λάφια απ’ τα λαγκάδια

Πώς να μην ενθουσιασθούν Αραχωβίτες και ξένοι άντρες και γυναίκες, γέροι και κοπελιές, και μαζύ μ’ αυτούς οι ορειβατικές ομάδες των σωματείων που γυρνούσαν από τον Γεροντόβραχο και τη Λιάκουρα, απ’ τις αετοφωληές και τα χιόνια, να πάρουν κι’ αυτοί μέρος στις διήμερες αραχωβίτικες γιορτές;

Κ. Στ – ς

ΠΗΓΗ: Εφημερίδα "ΤΑ ΝΕΑ" 16/6/1954
Ακολουθούν φωτογραφίες από τις χορευτικές εκδηλώσεις από το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.).