Αφού
πέρασαν το εκκλησάκι της Παλιοπαναγιάς,
στα δυτικά του Λιβαδιού της Αράχοβας, στη στροφή από το μπουτσνάρ’ της Παλιοβούνας , κάτω ακριβώς από το
Σαρανταύλι (Κωρύκειο Άντρο), μπήκαν στην Αραχοβίτικη περιοχή και η ψυχή τους στάθηκε στον τόπο της. Βρέθηκαν
στην … επικράτεια του Χωριού τους κι έτσι ακυρώθηκαν οι πιθανότητες να τους
‘’πιάσουν στα…πράσα’’ και να εκτεθούν, βρισκόμενοι στη δύσκολη θέση να δώσουν
εξηγήσεις.
Είχαν ξεκινήσει το πρωί της Κυριακής,
αχάραγα ακόμα, να ‘’πάρουν’’ έναν έλατο, στο Κρόκι Δελφών. Σεπτέμβριος ήταν και ή υλοτομία
επιτρεπόταν, αλλά εκείνη τη χρονιά τα ξερά έλατα στην περιοχή της Αράχοβας ήταν
λίγα, αντίθετα στην αντίστοιχη των Δελφών περίσσευαν. Η ανάγκη δημιουργεί
θράσος και το θράσος σπρώχνει σε αποφάσεις ακόμα και παράνομες, ή έστω οριακά …ηθικές!
Ο Βλαχογιώργης λοιπόν, κάτοικος
Αράχοβας, πήρε τον δεκαπεντάχρονο γιό του για παρέα και ‘’εισέβαλε’’,
εποχούμενος στο τρακτέρ του το οποίο έσερνε την άδεια πλατφόρμα του, στην
Δελφιώτικη περιοχή του Δρυμού, έχοντας σημαδέψει
εκεί ένα κατάξερο …αστραφτερό έλατο, ικανό να τροφοδοτήσει την θαλπωρή της στόφας
μιας οικογένειας, για όλο τον χειμώνα.
Η ……… ‘‘επιχείρηση’’ σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε Κυριακή πρωί με σκοπό να αποφύγουν τα αδιάκριτα βλέμματα που θα τους δημιουργούσαν προβλήματα με το δασαρχείο ή με τους νόμιμους, ντόπιους Δελφιώτες ιδιοκτήτες!
Τον έκοψαν σε κούτσουρα, τον φόρτωσαν στην καρότσα κι έβαλαν από πάνω τα μεγαλύτερα λατσούδια, συμπληρώνοντας έτσι μια πλατφόρμα βίγκα. Έδεσαν γερά με σχοινιά τον σωρό, και ξεκίνησαν προχωρώντας ανατολικά. Αφού πέρασαν το …σύνορο, συνέχισαν βόρια κατά μήκος του χωματόδρομου στα ριζά του βουνού. Βγήκαν στον κεντρικό δρόμο Αγόριανης- Αράχοβας, στο ύψος του Αϊ Μαρκούρ’ , όπου κι αυτός ήταν χωματόδρομος βέβαια, αλλά πατιόταν καλύτερα. Ο Βλάχος (ήταν το παρατσούκλι του, γραμμένο ακόμα και στον …..τηλεφωνικό κατάλογο παρακαλώ!)έβγαλε το διπλό διαφορικό και άφησε το όχημα να ρολάρει ήρεμα και άνετα, αλλά με προσοχή για να μην σκορτσάρει η βαρυφορτωμένη καρότσα. Ύστερα, πατέρας και γιός, έπιασαν να τραγουδάνε, το δημοτικό: ‘’Σαν πήρα έναν κατήφορο στην άκρη στο ποτάμι’’ κατακιάζοντας έτσι την ένταση που τους κατείχε αλλά και ευχαριστημένοι για την επιτυχία τους.
Στα πεντακόσια μέτρα στην ευθεία μπροστά τους και δεξιά, ήταν τα πρώτα σπιτάκια
από τον οικισμό ‘’Καλύβια Αράχοβας’’. Κάτω από το δρόμο ακριβώς ήταν τα
Στεφανοπ’λαίικα καλύβια! Στην άκρη του, ένας άντρας με τα χέρια σηκωμένα, τους
καλούσε να σταματήσουν, ενώ έξω από το ακρινό καλύβι, μπροστά σε μια φωτιά που
σιγόκαιγε, τρείς τέσσερις νοματαίοι ακόμα,
κοιτούσαν προς το μέρος τους γνέφοντας κι αυτοί και καλώντας τους να κάνουν το
ίδιο επίσης!
- Είμαστ’ τυχεροί! Είναι ου Βασίλ’(ι)ς
ου Βούργαρ’ς (παρατσούκλι) μι τ’ παρέα’τ στου καλύβ’ κι ψένε κουντοσούβλια!
Είπε χαρούμενος ο πατέρας στο παιδί.
- Ας σταθούμε να ιδούμε τ’ …προυκουπήτ’ς !
Πράγματι, αυτός που τους έγνεφε με
ανοιχτά τα χέρια, ήταν ο Βασίλης Στεφανόπουλος, ένας άντρας τριάντα περίπου
ετών, συγγενής του από τη μεριά της γυναίκας του και ιδιοκτήτης του δίριχτου
πετρόχτιστου χαμηλού οικήματος .
Αυτός με την παρέα του, είχαν φτάσει στο καλύβι από την προηγούμενη μέρα για να επιδιορθώσουν
την ξύλινη σκεπή του, ενόψει του χειμώνα και ταυτόχρονα να ετοιμάσουν ένα εκλεκτό συμπόσιο με ……πρωτότυπες γαστριμαργικές επιδιώξεις! Ήταν πέντε
φαμελιάριδες φίλοι που είχαν συνεννοηθεί από την προηγούμενη βδομάδα, καταστρώνοντας αυτό το … project στα καλύβια!
Άκουσαν το θόρυβο της μηχανής του
τρακτέρ που ερχόταν, γιατί τα τροχοφόρα που περνούσαν εκείνη την εποχή, από
αυτή την περιοχή ήταν σπανιότατα, κατάλαβαν ποιος ήταν και βγήκαν στο δρόμο να
τον προσκαλέσουν στο τραπέζι τους!
Οι δυό μουσαφιραίοι σταμάτησαν το όχημα
με τον συρόμενο ……..κολαούζο του, κατέβηκαν απ’ αυτό και αφού χαιρέτησαν
εγκάρδια τους παραβρισκόμενους, ανταλλάσσοντας μαζί τους διάφορες …σκωπτικές φιλοφρονήσεις,
αναζήτησαν το κοντοσούβλι για την συμμετοχή στο φαγοπότι του οποίου ….σίγουρα
τους σταμάτησαν.
Άνθρακες ο θησαυρός!
Μια φαρδιά φωτιά ήταν αναμμένη
και σιγοέκαιγε στο πλάι του μονόχωρου
πέτρινου οικήματος, στις στάχτες και την θράκα του εσωτερικού της οποίας,
ήταν χωμένα ένα πλήθος από κρεμμύδια και πατάτες για να ψηθούν. Επάνω σε μια θράμ’ (σχιστολιθική
πλάκα) ήταν απλωμένες και τσιτσίριζαν επίσης δυό τρία πλόχειρα ελιές θρούμπες.
Σ’ ένα σοφρά από κοντά ήταν ακουμπισμένη μια μεγάλη γανωμένη χαλκωματένια
λεκάνη, έχοντας μέσα μπόλικες καλοπλυμένες ντομάτες.
Τίποτα άλλο! Κρεατικά ή έστω κάποια ….αρτύσιμα
εδέσματα, απουσίαζαν παντελώς και καμιά απ’ τις
μυρουδιές τους δεν …‘‘ακουγόταν’’ τριγύρω!
Στον εξωτερικό τοίχο του χαμηλού πετροκάλυβου, ήταν ακουμπισμένο
πρόχειρα ένα ξύλινο τραπέζι με γεμάτα κρασοπότηρα επάνω του, ψωμί μπόλικο, τυρί φέτα, ψ’μουτύρ και μια νταμιτζάνα κρασί
κόκκινο στο πλάι του, αλλά κι εκεί ούτε ένας μεζές κρέατος δεν υπήρχε!
Γύρω από αυτό περιφέρονταν,
δουλεύοντας και πίνοντας κρασί, πέντε …θηρία! Οι: Γιώργος Μπακούρος, Παναγιώτης
Σπάρταλης, Κόρμπος Αντρέας, Μάμαλης Γιάννης, Βασίλης Στεφανόπουλος! Άντρες γεροί
, ψημένοι και γεμάτοι νιάτα. Ωστόσο δεν
χώραγε σε νου ανθρώπου που τους γνώριζε, όπως ο Βλάχος, ότι αυτά τα θεριά θα
μπορούσαν να χορτάσουν με ψητά κρεμμύδια, πατάτες, και ελιές! και ότι ξεκίνησαν από την Αράχοβα για να τους βρει
η Κυριακή στο Λιβάδι τρώγοντας ….
ντοματοσαλάτα! Αστεία πράματα!
Όμως η απουσία οποιασδήποτε ένδειξης
που να πρόδιδε το ψήσιμο κρέατος, παραξένεψε ακόμα παραπάνω τον ξενομπάτη Βλαχογιώργο
και τον γιό του από κοντά.
Αυτός απογοητευμένος πλέον, όχι τόσο
για την έλλειψη κρέατος, αλλά περισσότερο για τον ‘’ξεπεσμό’’, όπως τον
χαρακτήρισε, της συγκεκριμένης παρέας, της οποίας η φήμη καλοζωησμού,
κρεατοφαγίας, αλλά και δουλειάς στον υπερθετικό βαθμό, ήταν γνωστή σε όλο το
Χωριό, τους είπε κοροϊδευτικά:
-Κρίμα τα γαλόνια σας, κρίμα!
Τουλάχιστον δεν τρώγατε τις πατάτες μοναχοί σας; Ήταν ανάγκη να μας φωνάξετε; Τώρα
θα μάθουν τις …πομπές σας όλοι στο Χωριό, όσο και αν με παρακαλέσετε να μην πω
τίποτα.
- Ρε Βλάχο, δεν σ’ αρέσουν οι
πατάτες; Έχουμε και ντομάτες! Έχουμε και αυγά! Να σας τηγανίσουμε πέντε έξη; με
μπόλικο αλατοπίπερο και ψωμί, θα σας φανεί ….παντεσπάνι, όπως είσαστε
ξεθεωμένοι από τον …..φόβο σας! Είπε κάποιος απ’ την παρέα περιπαιχτικά, ξέροντας
από που είχαν έρθει, κάνοντας τους άλλους να τρανταχτούν στα γέλια!
- Τράβα στο Χωριό και πες ότι θες,
όμως κάτσε πρώτα στο τραπέζι μας να πιείς δυό ποτήρια κρασί και να πάρεις ένα
φτωχό μεζέ, από τα λίγα που έχουμε. ….. τον κορόιδεψαν!
Τούτη εδώ η λιονταροπαρέα, δεν ήρθε
δέκα δύσκολα χιλιόμετρα απόσταση για να
δουλέψει και ύστερα για να φάει … πατάτες! Τα περισσότερα από τα μέλη της ήταν τεχνίτες
οικοδόμοι, είχαν έρθει να μερεμετίσουν το καλύβι του φίλου τους, αλλά το δίχως
άλλο είχαν κάνει το κουμάντο τους!
Κουβάλησαν μαζί τους ένα
χρονιάρικο ζυγούρι γύρω στα δεκαπέντε κιλά, σφαγμένο από την Πέμπτη, φροντίζοντας
να μην ξεχάσουν να πάρουν και το …τομάρι
του μαζί τους. Την συκωταριά του την έφαγαν το προηγούμενο βράδυ. Το αρνί, από
το δειλινό του Σαββάτου, αφού το
αλάτισαν καλά το έβαλαν πίσω, μέσα στο δέρμα του και το έραψαν γερά. Στη
συνέχεια το τοποθέτησαν στο σκάμμα!
Είχαν ανοίξει μια άνετη γούρνα ένα μέτρο
επί πενήντα εκατοστά και ογδόντα πόντους βάθος περίπου, απέξω και στο πλάι της καλύβας. Την έστρωσαν με ψιλές
πέτρες, άναψαν φωτιά και αφού καρβούνιασαν μέσα σ’ αυτή κάμποσα ελάτινα ξύλα,
τα άπλωσαν σε όλη την επιφάνειά της και τ’ άφησαν αρκετή ώρα εκεί ώστε να κάψει
καλά η υπόγεια ψησταριά. Σ’ αυτήν, αφού
πρώτα αφαίρεσαν τα κάρβουνα, τοποθέτησαν μέσα το αρνί τυλιγμένο και ραμμένο
στο δέρμα του, σκεπάζοντας στη συνέχεια ολοσχερώς την τάφρο με χώμα. Από πάνω τοποθέτησαν
τα υπόλοιπα κάρβουνα και τροφοδοτούσαν
τη φωτιά με ξύλα όλη τη νύχτα ώστε να έχει χαμηλή ένταση. Με αυτό τον τρόπο το σφάγιο σιγοψηνόταν στο
εσωτερικό του λάκκου και καμία απολύτως μυρουδιά δεν ξέφευγε από το χώμα! Αυτός
ήταν ο λόγος που οι μουσαφιραίοι δεν μύρισαν την τσίκνα του, δεν κατάλαβαν τίποτα και ……εκτέθηκαν κάνοντας
παρατηρήσεις που δίκαια προκάλεσαν τα γέλια στα θεριά.
Ο ήλιος είχε περάσει τα μεσούρανα
και η ζέστη ήταν αρκετή. Αποφάσισαν να στρώσουν τραπέζι στο εσωτερικό της
καλύβας που είχε δροσιά.
Καθάρισαν τις ψημένες πατάτες και τις
έκοψαν σε κομμάτια ρίχνοντάς τες στη μεγάλη λεκάνη. Το ίδιο έκαναν και με τα
ψημένα κρεμμύδια που άχνιζαν. Έριξαν
επίσης τις ελιές, τις ντομάτες και δυό τρία ‘’τακούνια’’ τυρί. Μια μικρή μποτίλια
λάδι ίσα που έφτασε για να βρέξει καλά το περιεχόμενο της λεκάνης. Ένα πλόχειρο
αλάτι και άλλο ένα μυρωδάτη ρίγανη,
συμπληρώνοντας έτσι την πελώρια …… σαλάτα! Στο κέντρο του τραπεζιού έκαναν
χώρο για το λαχταριστό αρνί. Είχαν
περάσει είκοσι ώρες από την ώρα που το τοποθέτησαν στον λάκκο και τώρα δα που το
έβγαλαν από την αθρακιά, πεντοβόλησε ο τόπος από την θεϊκή τσίκνα,
λύνοντας έτσι όλες τις απορίες του Βλαχογιώργη και του γιού του! Το έβγαλαν από
το προστατευτικό τομάρι και χωρίς μεγάλη προσπάθεια το έκοψαν σε μεγάλα ακατάστατα
κομμάτια τοποθετώντας τα στο ζ’μουστουσκάφ’δου (ξύλινη σκάφη για το
ζύμωμα του ψωμιού) του καλυβιού κι ύστερα στο τραπέζι!
Πάνω σ’ αυτό υπήρχε ψωμί, ψ’μουτύρ’,
η μεγάλη λεκάνη με τη σαλάτα και η σκάφη με το κρέας. Όλοι κράταγαν στα χέρια
τους, σουγιάδες, από ένα κουτάλι και μπροστά τους είχαν τα κρασοπότηρά τους!
Αυτά ήταν όλα κι όλα τα σερβίτσια του γεύματος!
Πριν αρχίσει το φαγοπότι, κάποιος από
την παρέα ρώτησε περιπαιχτικά:
Βλάχο! Απ’ τ’ αρνί θα φάτε κι εσείς ή
να σας φέρω καμπόσα τηγανητά αυγά; Προκαλώντας τα γέλια ολονών!
Το ημερολόγιο υπενθύμιζε ότι ήταν
Σεπτέμβριος του 1969!
Σήμερα που γράφονται αυτές οι
γραμμές, το ίδιο ημερολόγιο γράφει Σεπτέμβριος του 2025 και από εκείνη την
παρέα, μόνο το δεκαπεντάχρονο παιδί είναι ακόμα στη ζωή!
Αρνί Κλέφτικο (χωτό)!
Υλικά:
· ένα μεγάλο αρνί βάρους 15 – 18 kg.
περίπου.
· Αλάτι, πιπέρι, ρίγανη
· Λαδόκολλες, αλουμινόχαρτο
· Ξύλα και κάρβουνα
Επί το έργον:
1. Ανακατεύουμε αλάτι πιπέρι και ρίγανη
σε ποσότητες 3-1-1 αντίστοιχα. Ρίχνουμε από μια χούφτα στα δύο μπούτια , αφού
προηγουμένως τα τρυπήσουμε από το μπροστινό μέρος στο ψαχνό, σπρώχνοντας με το
δάχτυλό μας στο εσωτερικό. Κάνουμε το ίδιο και στις δύο πλάτες στο σημείο που ενώνονται με τα μπροστινά πόδια. Ρίχνουμε
δύο χούφτες στην κοιλιά του αρνιού και την ράβουμε. Αλατίζουμε και το εξωτερικό
του και στη συνέχεια το τυλίγουμε πρώτα με διπλή λαδόκολλα πολύ καλά και ύστερα με διπλό
αλουμινόχαρτο. (Παλιότερα οι ορεσίβιοι που δεν είχαν αλουμινόχαρτα και λαδόκολλες,
τοποθετούσαν το αρνί στο τομάρι του και το ασφάλιζαν )
2. Σκάβουμε έναν ευρύχωρο λάκκο στο χώμα, ώστε να χωράει μέσα με άνεση
το αρνί.
3. Βάζουμε κάρβουνα μέσα στο λάκκο ,
περίπου 10 κιλά και τον καίμε καλά.
4. Αφαιρούμε τα υπολείμματα από τα
κάρβουνα και τοποθετούμε μέσα σ’ αυτόν το αρνί μας.
5. Σκεπάζουμε καλά με το χώμα το αρνί
και από πάνω ανάβουμε φωτιά με ξύλα ή κάρβουνα φροντίζοντας να την συντηρούμε
σε χαμηλή ένταση συνέχεια για είκοσι τέσσερις ώρες περίπου .
6. Έπειτα από 24 ώρες ανοίγουμε τον λάκκο και βγάζουμε το αρνί.
Είναι έτοιμο.
Σαλάτα με ψητά λαχανικά! κρεμμύδια, πατάτες και ελιές !
Υλικά:
· Πατάτες
· Κρεμμύδια ξερά
· Ντομάτες
· Ελιές
· Φέτα
· Αυγά βρασμένα
· Αντράκλα (προαιρετικά)
· Δυόσμο (προαιρετικά)
· Λάδι
· Αλάτι
· ρίγανη
· Λίγο ξίδι
Εκτέλεση συνταγής:
1. Βάζουμε τις πατάτες, τα κρεμμύδια και
τις ελιές (σε αλουμινόχαρτο μόνο τις ελιές) , να ψηθούν στη θράκα της φωτιάς.
2. Καθαρίζουμε τις πατάτες και τα
κρεμμύδια μόλις ψηθούν και τα κόβουμε μέσα σε μια μεγάλη σαλατιέρα.
3. Προσθέτουμε τις ντομάτες, την φέτα
και τις ελιές.
4. Χοντροκόβουμε την αντράκλα και τον
δυόσμο (αν έχουμε) και ανακατεύουμε
5. Προσθέτουμε το λάδι και το αλάτι και
τη ρίγανη, ανακατεύουμε, ρίχνουμε το ξίδι.
6. Προσθέτουμε από πάνω τ’ αυγά κομμένα στα τέσσερα και ….σερβίρουμε.
ΥΣ. Χωρίς την ύπαρξη μπόλικου, μαύρου, μπρούσκου, Αραχοβίτικου κρασιού, η όλη διαδικασία είναι σίγουρο ότι θα πάει στράφι!
