1906:ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΑΞΕΙΔΙΩΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΕΛΦΟΥΣ

ΜΕΡΟΣ Γ’

Κατόπιν ανηφόρου 20 λεπτών της ώρας ανήλθομεν πρώτον εις το Στάδιον, ένθα εξετελούντο οι περίφημοι Πυθικοί αγώνες. Το Στάδιον τούτο ομοιάζει πολύ με το σημερινόν των Αθηνών, επισκευασθέν υπό των Ρωμαίων, η δε δεξιά αυτού πλευρά, η στηριζομένη επί των κλιτύων του λόφου, διατηρείται τελείως. Η αριστερά έχει καταπέση. Οι αποτελούντες τα ειδώλια λίθοι είναι ογκωδέστατοι, απεικόπησαν δε εκ της βραχώδους αγκάλης του υπερκειμένου Παρνασσού.

Εις το Στάδιον αυτό έδρεψαν τας δάφνας των πάντες οι υπό του Πινδάρου εξυμνησθέντες Πυθιονίκαι.

***

Ολίγον κάτωθεν και αριστερόθεν εκτείνεται το θέατρον, κάλλιστα ωσαύτως διατηρούμενον, κατά τον τύπον του θεάτρου του Βάκχου και της Επιδαύρου. Παρά δε το θέατρον τούτο σώζονται ακόμη τα ίχνη κλίμακος, συνδεούσης αυτό με τον Ναόν του Απόλλωνος.

1906:ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΑΞΕΙΔΙΩΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΕΛΦΟΥΣ

ΜΕΡΟΣ Β’

Και τώρα πριν οδηγήσω τον αναγνώστην μου εις τον ιερόν χώρον του Ναού του Απόλλωνος, του Μαντείου και των θησαυρών, έχω καθήκον να του παρουσιάσω πρώτον τον Πελασγόν των Δελφών, τον επί 16 συνεχή έτη, ως ο Προμηθεύς επί του Καυκάσου, δεσμευμένον επί ιερών μεν βράχων, αλλά βράχων πάντοτε, - τον κ. Αλέξανδρον Εμμ. Κοντολέοντα.

Ο κ. Κοντολέων κατέχει μεν θέσιν βοηθού εφόρου, αλλά κυρίως είναι θησαυροφύλαξ του πολυτιμοτέρου αρχαϊκού θησαυρού. Η εμπιστοσύνη της υπηρεσίας είναι βέβαια αρκούντως ικανοποιητική δι’ αυτόν, αλλ’ η προς αυτόν σκληρότης αυτής υπερβαίνει και την σκληρότητα των βράχων, επί των οποίων τον έχει καρφώσει επί δεκαεξαετίαν ολόκληρον, χωρίς να του λύση τα δεσμά ούτε επί μιαν ημέραν.

1906:ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΑΞΕΙΔΙΩΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΕΛΦΟΥΣ

ΜΕΡΟΣ Α’

Προκειμένου να μεταβεί κανείς εις Δελφούς, ευρισκόμενος εις Ιτέαν, ουδέ καν έχει δικαίωμα να συζητήσει με τον εαυτόν του αν πρέπει να μεταβεί ή όχι.

Τι είναι οι Δελφοί διά τον Έλληνα, το αισθανόμεθα όλοι. Είναι η Ιερουσαλήμ του αρχαίου κόσμου, και τα ρείθρα της Κασταλίας πηγής, είναι ότι τα ρείθρα του Ιορδάνου. Τα νάματα του ποταμού της Ιουδαίας ήσαν το ιερόν βάπτισμα των ψυχών, τα νάματα της πηγής των Δελφών ήσαν το ιερόν βάπτισμα των πνευμάτων.

Εις την εκδρομήν αυτήν υπήρξα κατ’ εξοχήν τυχερός, διότι ευρήκα αλησμόνητον σύντροφον.

Εις την Ιτέαν ανεκάλυψα μετά πολυετή εξαφάνησιν εκ του ορίζοντος των Αθηνών, παλαιόν φίλον, γνωστότατον εις την γηράσκουσαν ήδη σφριγηλήν εκείνην νεολαίαν του 1880-90, διά την αγαστήν ζωηρότητα, αλλά και την ευγένειαν του χαρακτήρος και την αγαθότητα αυτού τον κ. Ιάκωβον Κόκκον, υπηρετούντα από ετών ως τελώνην Ιτέας, εξάδελφον δε του αειμνήστου ποιητού Δημητρίου Κόκκου.

Παλιά & νέα Αράχοβα ή Ζεμενό & Αράχοβα;

1826: Ανεβαίνοντας τη Σχιστή οδό λίγο πριν το Ζεμενό.

O Γάλλος ιστοριογράφος και περιηγητής, F.C.H.L. Pouqueville μέλος της Ακαδημίας Επιγραφών & Γραμμάτων των Παρισίων, στο βιβλίο του: “Voyage de la Grece”, Paris 1826, γράφει στο μέρος που αφορά στη  Φωκίδα (Κεφάλαιο Δεύτερο):

[...]Σε μικρή απόσταση από την Αράχοβα, φτάνουμε στη βρύση Κούκουρας και σε μισή λεύγα πιο μακριά, σε ερειπωμένα τείχη τοποθετημένα σ’ ένα λόφο, που ποτίζεται στη βάση του από ένα ρυάκι. Αυτό το ερείπιο και η περιοχή όπου βρίσκεται, λέγονται Ζεμενό και Παλιά Αράχοβα. Είναι πιθανόν αυτά τα τείχη να είναι εκείνα της Ερώχου πόλης των Φωκέων, το όνομα της οποίας μεταφέρθηκε στο χωριό Αράχοβα.[…]

Ο Max Vasmer στο βιβλίο του: «Die Slaven in Griechenland», Berlin 1941 αναφέρει, μεταξύ των άλλων δυο Αράχοβες: τη φωκική, με την παρατήρηση: «Ἀράχοβα ON am Krisäischen Meerbusen = altgriech. Ἀνεμώρεια nach R. und Neumann-Partsch, Griechenland 166. Es steckt darin ein slav. *Orěchovo wie oben S. 21.» και τη βοιωτική, με την παρατήρηση : «Ἀράχοβα ON, Kr. Lebadeia (Stat. Ap., Lex.). Nuch. Nennt den Ort Ῥάχοβα. Bei R. findet sich Ῥάχωβα und Δῆμος Ἀραχώβης. Aus slav. *Orěchovo wie oben S. 21.» και, όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό, πρόκειται για την ίδια Αράχοβα, αυτή δηλαδή του Παρνασσού.

Η διπλή αναφορά του Vasmer πιθανόν να έχει αφετηρία στην παραπάνω αναφορά του Pouqueville. Προκειμένου, όμως,  να δοθούν πειστικές απαντήσεις στο εν λόγω ζήτημα απαιτείται η σχολαστική μικροτοπωνυμική έρευνα όλης της γύρω περιοχής. Και, βεβαίως, είναι ευτύχημα που σε αυτή τη γωνιά του Παρνασσού διασώζεται πληθώρα τοπωνυμίων, τα οποία φτάνουν στον εκπληκτικό αριθμό των τετρακοσίων εβδομήντα επτά (477)!