Ο ΑΡΓΑΛΕΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ

 

Ολόκληρη η ζωή του λαού μας καθρεφτίζεται μες τα δημοτικά μας τραγούδια. Ο απλοϊκός δουλευτής της γης, ο ακούραστος ταξιδευτής της θάλασσας, το φτωχό τσοπανόπουλο που ροβολάει τις ράχες και η γιόμορφη χωριατονιά, που θρονιασμένη στο σπιτικό της΄ φαίνει ή κεντάει, όλων αυτών των ανθρώπων οι εντυπώσεις κ’ οι συγκινήσεις, οι χαρές κ’ οι στενοχώριες της δουλειάς των, πάρθηκαν απ’ τον τρανό κι’ άγνωστο λαϊκό τραγουδιστή, για να γίνουν τραγούδια αθάνατα και συνάμα στοιχεία πολύτιμα για τη μελέτη της ζωής του λαού μας.

Ο άνθρωπος είναι πλασμένος για να ζει μόνο και μόνο με την εργασία μέσα σε μια φύση τόσο παράξενη, μα και τόσο ωραία. Ο μόχθος της καθημερινής του δουλειάς τον κάμνει πολλές φορές ν’ αγαναχτεί, ενώ απ’ την άλλη μεριά το μεγαλείο του φυσικού κάλλους τον γεμίζει χαρά κ’ αισιοδοξία. Ο Χάρος τον λυπεί, η αρρώστια κ’ η μιζέρια τον στενοχωρούν, η αγάπη τον γεμίζει χαρά, κ’ η λουλουδοσπαρμένη φύση τον μεθά ευτυχία.   

Έτσι λοιπόν ο άγνωστος τραγουδιστής, με τη φτωχή καλαμένια του φλογέρα τραγουδάει πότε λυπητερά και πότε χαρούμενα τις εσωτερικές εντυπώσεις και τα ψυχικά αισθήματα των συνανθρώπων του. Τραγουδάει ο χάρο, την αγάπη, τον μισεμό, τον έρωτα, τ’ άνθη, τα πουλιά, τη θάλασσα, τον ουρανό, το φεγγάρι, τ’ άστρα κι’ ότι άλλο απ’ τον γύρω κόσμο του δονεί τις χορδές της ψυχής του. Τραγουδάει επίσης με την ίδια χάρη τη δουλειά μαζί με τα σύνεργά της.

Οι αρμοί μας με το παρελθόν

 

Του Στάθη Ασημάκη

 Γενικά

Η αρχαιολογική σκαπάνη βρίσκει, συνήθως, κατόπιν πολλής έρευνας, αλλά και τύχης, τα τεκμήρια εκείνα που μπορούν να δομήσουν το προφίλ ενός τόπου, μέσα στο χρόνο. Ένας άλλος δρόμος για το σκοπό αυτό είναι, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα τοπωνύμια («επιγραφαί επί του εδάφους γεγλυμμέναι») μαζί με το γλωσσικό ιδίωμα («επιγραφή…“πτερόεσσα”»), εφόσον το σχετικό υλικό που είναι διαθέσιμο είναι ικανοποιητικό.

Και ενώ μπορεί να επιτευχθεί, σχετικά εύκολα, η ανάλυση της δομής ενός γλωσσικού ιδιώματος, αντίθετα η τοπωνυμική έρευνα είναι, συνήθως, δυσκολότερη. Πράγματι, η μελέτη ενός τοπωνυμίου δεν απαιτεί μόνο επίπονη διερεύνηση (υπάρχει πάντα κίνδυνος γλωσσικών «αντικατοπτρισμών» που μπερδεύουν τα πράγματα) και προσεκτική επισκόπηση της περιοχής, αλλά επί πλέον και γνώση της μικροϊστορίας της, πράγμα καθόλου εύκολο, ειδικά όταν η σχετική έρευνα προχωρεί σε απώτερες εποχές.

Εάν, όμως, και η «τοπωνυμιογλωσσική σκαπάνη» τύχει και βρει επαρκή στοιχεία για τα επιμέρους στρώματα που επικάθισαν στην εξεταζόμενη περιοχή, μέσα στο διάβα του χρόνου, τότε μπορεί να δομηθεί με καλή προσέγγιση το προφίλ της, οπότε μπορούμε να μιλάμε για ρίζες και  αρμούς.   

Τώρα, αναφορικά με το τοπωνύμιο Αράχοβα που είναι ένα από τα πλέον εμβληματικά του ελληνικού χώρου, αυτό έχει ως γνωστόν χαρακτηριστεί σλαβικό, και είναι φορτωμένο με βεβαιότητες που μάλλον αποθαρρύνουν περαιτέρω έρευνες.  

Τα έξοδα των εκλογών στην Αράχωβα πριν 113 χρόνια

 

Αράχωβα, Νοέμβριος 1910. Για την διεξαγωγή των εκλογών της Διπλής Αναθεωρητικής Βουλής, δημιουργούνται διάφορα έξοδα τα οποία εξοφλεί ο Δημοτικός Εισπράκτορας, και τα έξοδα αυτά μας τα περιγράφει λεπτομερώς, η παρακάτω πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους. Έξοδα που σήμερα δεν υφίστανται και δεν θα μπορούσε να πάει το μυαλό μας ότι υπήρχαν. Τα έγγραφα όπου αντλούμε τις πληροφορίες βρίσκονται στο αρχείο Εγγράφων και Χειρογράφων του Λαογραφικού Μουσείου Αράχωβας. Ας ταξιδεύσουμε λοιπόν στην εποχή εκείνη.

 Αρ.40

Το Δημοτικόν Συμβούλιο Αραχώβης

Συγκείμενον υπό των προσυπογεγραμμένων μελών.-

Συνελθών εις συνεδρίασιν εν τω Αραχώβη Δημοτικώ καταστήματι την 12^ην Δεκεμβρίου 1910 παρουσία και του Δημάρχου Αραχώβης Λαζ. Δ. Παπασταθοπούλου όστις εξέθεσεν ότι ο Δημοτικός Εισπράκτωρ Αραχώβης Γεωρ. Τρούβαλος κατέβαλε τα εξής εκλογικά έξοδα κατά την ενεργηθείσαν εκλογήν την 28 Νοεμβρίου 1910 διά την Διπλήν Αναθεωρητικήν Βουλήν.

Ήτοι

1. Εις τους καραγωγείς Παναγ. Καμβασινόν και Νικόλ. Π. Χαρίτον διά την μεταφοράν διά των κάρρων των εξ Ιτέας ενταύθα των εκλογικών ειδών ήτοι δέκα κιβωτίων καλπών και πέντε σφαιριδίων.

Αράχωβα 1914: Ψήφισμα του Κοινοτικού Συμβουλίου για διατίμηση των κρεάτων

 

Αριθ. 26

Το Κοινοτικόν Συμβούλιον Αραχώβης

Συγκείμενον υπό των προσυπoγεγραμμένων μελών

Συνελθόν εις συνεδρίασιν εν τω εν Αραχώβη κοινοτικώ αυτού καταστήματι την 30 Απριλίου 1914 έτους ημέραν Τετάρτην και ώραν μ.μ. παρουσία και του αντιπροέδρου κυρίου Λουκά Λαζαρή αναπληρούντος τον κολυόμενον Πρόεδρον Ιω. Φαρμάκη, εκθέσαντος εις το σώμα ότι ενταύθα παρ’ όλην την οικονομίαν των δαπανών τα τρόφιμα και ιδία το κρέας τιμάται και πωλείται εις τιμήν λίαν υψωμένην και ως τούτου καθίσταται αδύνατος η αγορά και προμήθεια τούτου παρά παντός πολίτου έχοντος ανάγκην και συνέστησεν όπως το συμβούλιον εκφράση την παράκλησιν προς την αρμοδίαν οικονομικήν αρχήν, προς διατίμησιν του κρέατος εις τιμήν οπωσδήποτε συμφέρουσαν και εις του πωλούσι και τοις αγοράζουσιν τοιούτον και να θεωρηθεί εις συμφέρουσα τιμή δι’ άπαντος διά μεν την αίγα αι δραχ. 1.20 δια δε την προβατίναν αι δραχ. 1.20 κατ’ οκάν, διά τον τράγον αι δραχ. 1.50 κατ’ οκάν, διά τον κριόν αι δραχ. 1.40 κατ’ οκάν, δια τους αμνούς αι δραχ. 1.60 κατ’ οκάν, δια τα ερίφια αι δραχ. 1.60 κατ’ οκάν, διά τα χοιρίδια έλαττον των οκάδων είκοσι αι δραχ. 2.00 κατ’ οκάν, διά τους χοίρους αι δραχ. 1.60 κατ’ οκάν, διά τους μόσχους αι δραχ. 2.00 κατ’ οκάν και διά τους βόας αι δραχ. 1.60 αι δραχ. 1.60 κατ’ οκάν.