ΑΠΟΚΡΙΕΣ

Του Ηλία Κ. Λιάκου

Από το βιβλίο "Στο Δάσκαλό μας με αγάπη"

“Τούτες οι μέρες τό΄χουνε
και τούτες οι βδομάδες,
να τραγουδάνε τα παιδιά
να χαίρουντ΄οι μανάδες......”

Πραγματικά, μέρες και εβδομάδες χαράς και κεφιού, για μικρούς και μεγάλους, άντρες και γυναίκες.

Βέβαια τα παιδιά και κυρίως τα παλικάρια, χωρισμένα κατά γειτονιές, βρίσκονται σε πλήρη δραστηριότητα, όσο κυρίως πλησιάζουν οι Μεγάλες Αποκρές, η Κυριακή της Τυρινής.

Αλλά και ο πυρετός στις νοικοκυρές δεν είναι χαμηλότερος. Τόσα και εκείνες έχουν να κάνουν...

Καθώς μπαίνουν λοιπόν οι Απόκριες αρχίζουν και φτιάχνουν πίττες, τραχανόπιτες, που όπως και η λέξη το λέει, το κύριο συστατικό τους είναι ο τραχανάς και απ΄ανάμεσα και κανένα σβωλάκι τυρί φέτα. Άν δε τύχει και το σπίτι έχει "τλουμουτύρ", έ τότε η πίττα είναι άλλο πράμα και χορτασμούς δεν έχεις.Μερικές φορές φτιάχνουν και πίττα χωρίς φύλλα, ρίχνοντας τα υπόλοιπα υλικά στο ταψί ή στο τηγάνι και ψήνεται και τρώγεται γυμνή. Αυτή είναι η "ψαρέλα" όπως τη λέμε.

Τις Απόκριες όμως και κυρίως τις μεγάλες Αποκρές, έ, τότε είναι όλοι, συφάμελοι, στη φωτιά και συναγωνίζονται οι γειτονιές όχι μόνο ποιά θα έχει τη μεγαλύτερη, αλλά και ποιά θα έχει το μεγαλύτερο γλέντι και ποιά θα σβήσει αργότερα. Για να τα πετύχεις όμως αυτά χρειάζεται προεργασία, χρειάζεται φαντασία και κόπος. Αλλά αυτό είναι μέλημα των παιδιών, ναι των παιδιών και μόνο. Η κυριότερη φροντίδα τους είναι να μαζέψουν τα ξύλα για τη φωτιά. Και όχι ότι κι ότι ξύλα. Ξύλα τέτοια που να καίγονται με πολλή φλόγα να βγάζουν "λαμπρό", τόσο πολύ και να φτάνει τόσο ψηλά, που να φαίνεται, αν είναι δυνατό, απ΄όλο το χωριό.

Γινόντουσαν και μασκαράδες, όχι με μάσκες αγοραστές αλλά με μάσκες αυτοσχέδιες, τις "προσωπίδες", που τις έκαναν συνήθως με πανί και έκοβαν τρύπες για τα μάτια, τη μύτη και το στόμα....κι έπαιρναν παρανταριά σπίτια, μαγαζιά και καφενεία, τραγουδώντας αποκριάτικα τραγούδια που τόσα πολλά έχει η Αράχωβα. Οι "αρχιμασκαράδες "(και πέρασαν πολλοί τέτοιοι κατά καιρούς) εμφανιζόντουσαν το απογευματάκι, ανήμερα τις Μεγάλες Αποκρές, κατά μήκος του κεντρικού δρόμου, χωρίς προσωπίδα, αλλά μουτζουρωμένοι, επάνω σε κάρο, που το έσερνε κατά κανόνα γαιδούρι. Απο κει λοιπόν έλεγαν τα "εξ΄αμάξης", όπως ακριβώς έκαναν οι προπαπούδες μας τρακόσια τετρακόσια χρόνια πριν γεννηθεί ο Χριστός. Αφού οι μασκαράδες πέρναγαν γειτονιές και σπίτια κατάληγαν στις φωτιές όπου κει γινόταν το μεγάλο γλέντι. Και βάσταγε, κατά τα ξύλα που είχαν και το κέφι ως τα βαθειά μεσάνυχτα.