Η ΕΝΔΟΞΟΣ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΑΡΑΧΩΒΑΣ

Το παρακάτω ιστορικό άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ με αφορμή τα εκατό χρόνια από τον θάνατο του Γ. Καραϊσκάκη στις 28 Απριλίου του 1927.

«Ένα από τα λαμπρότερα κατορθώματα του Καραϊσκάκη, του οποίου εορτάζεται σήμερον μεγαλοπρεπώς η εκατονταετηρίς, είναι η νίκη της Αραχώβης. Ιδού το ιστορικόν αυτής :

Την 25^ην Οκτωβρίου 1826 ο Καραϊσκάκης επικεφαλής της στρατιάς αυτού, ανεχώρησεν εξ Ελευσίνος και διά Κουντούρων και Κάζας έφθασε την 27^ην εις Δοβρέναν. Οι εκεί εχθροί εκλείσθησαν τότε εντός τριών πύργων και αι μεν προς αυτούς πρώται επικουρίαι απεκρούσθησαν πάσαι, αλλά ισχυρόν σώμα υπό τον Μουστάμπεην εισήλθε και κατέλαβεν οικίας τινάς του χωρίου.

Ο Καραϊσκάκης θεωρήσας τότε επιβλαβή εις το στρατηγικόν του σχέδιον την εκεί χρονοτριβήν, ανεχώρησε την νύκτα της 14^ης Νοεμβρίου, οδεύσας δε και την επιούσαν έφθασε την νύκτα εις Μονήν Δομπού,αφήσας δ’ εκεί φρουράν ανεχώρησε μετά του λοιπού σώματος.

Την 18^ην έφθασεν εις Δίστομον, ευθύς δ’ απέστειλε σώμα εκ του στρατού του, όπερ κατέλαβε την Αράχωβαν επί του Παρνασσού, δι’ ης είχε πληροφορηθεί ότι θα διήρχετο ο προς τα Σάλωνα οδεύων εχθρός.

Και όντως εφάνησαν μετ’ ου πολύ οι Τούρκοι, οδεύοντες προς την Αράχωβαν, υπό τον Μουστάμπεην, τον αδελφόν του Καρυοφίλμπεην, τον Ελμάγμπεην και τον Κεχαγιάμπεην.

Οι εν τω χωρίω Έλληνες τότε κατέλαβον τον ναόν της Αράχωβας και τινάς οικίας,ενώ εις το άλλο μέρος του χωρίου κατέλαβον άλλας οικίας οι Τούρκοι. Αι εχθροπραξίαι ήρχισαν αμέσως. Μετ’ ου πολύ όμως ηκούσθησαν πυροβολισμοί, αγγέλλοντες την προσέγγισιν  του Καραϊσκάκη επί κεφαλής του κυρίου σώματος.

Οι Τούρκοι έφυγον τότε κατεσπευσμένως και κατέλαβον λόφον τινά εγγύς του χωρίου και ήρχισεν η σύγκρουσις, διακοπείσα ένεκα της απελθούσης νυκτός και του φρικώδους ψύχους. Οι Έλληνες την νύκτα κατέλαβον τας στενοπορίας. Τότε (ήτο δε η 20 Νοεμβρίου) οι Τούρκοι εζήτησεν συμβιβασμόν, αλλά δεν εδέχθησαν τους παρά του Καραϊσκάκη προταθέντας όρους, ενθαρρυνόμενοι και εκ της αγγελθείσης αυτοίς προσεγγίσεως της εξ Αθηνών ζητηθείσης επικουρίας. Αλλ’ ο Καραϊσκάκης προλαβών παρημπόδισε την περαιτέρω πορείαν του επερχομένου εχθρού, καταλαβών την οδόν. Τότε οι Τούρκοι κατ’ ανάγκην απεφάσισαν να διέλθωσι διά της ορεινής οδού της Μονής Ιερουσαλήμ, που φθάσαντες δεν ηδυνήθησαν να προχωρήσουν προς βοήθειαν των ομοφύλων των. Την νύκτα εφονεύθη ο φοβερός Μουστάμπεης. Οι Έλληνες επιπίπτουσι πανταχόθεν.

Επέρχεται φοβερά των Τούρκων καταστροφή, μη δυνηθέντος να σωθεί μεθ’ όλας τας υποσχέσεις αυτού, ούτε του βαθυπλούτου Κεχαγιάμπεη. Η νίκη αυτή της 24^ης Νοεμβρίου υπήρξε περιφανής.

Εκ των Ελλήνων μόνον οκτώ εφονεύθησαν και επληγώθησαν εννέα.

Την επιούσαν ανυψώθη τρόπαιον εκ των εχθρικών κεφαλών, εφ’ ου ετέθη η επιγραφή : «Τρόπαιον των Ελλήνων κατά των βαρβάρων Οθωμανών, ανεγερθέν κατά το 1826 έτος, Νοεμβρίου 24, εν Αράχωβα».