Σκόρπιες γνώσεις ναι, σκόρπια λόγια όχι.

[13^ο ]

Επιμέλεια : Στάθης Ασημάκης

Σύγχρονες σκέψεις [β]

Έχουν πει ή έχουν γράψει:

·  Η διάσημη Αμερικανίδα ηθοποιός  Σίρλεϊ Μακ Λέιν : «Το άτομο που ξέρει να γελάει με τον εαυτό του δεν θα σταματήσει ποτέ να ψυχαγωγείται ».

·  Ο Άγγλος συγγραφέας Ράντγιαρντ Κίπλινγκ :

«Έχω έξι τίμιους υπηρέτες

-Μου δίδαξαν όσα γνωρίζω-

Τα ονόματά τους είναι

Τι και Γιατί και Πότε

και Πώς  και Πού και Ποιος».   

·  Η συγγραφέας του μυθιστορήματος «Χάρι Πότερ», Τζ. Κ. Ρόουλινγκ κατά την εναρκτήρια  ομιλία της στο Πανεπιστήμιο του Harvard,  όπου ήταν προσκεκλημένη, το ακαδημαϊκό έτος 2007 -  2008:

«Ένα από τα πράγματα που έμαθα στην περιπλάνησή μου στο τμήμα κλασικών σπουδών ήταν γραμμένο από τον Έλληνα συγγραφέα Πλούταρχο: “Ό,τι πετυχαίνουμε εσωτερικά, μπορεί να αλλάξει την εξωτερική πραγματικότητα”. Είναι μια παράξενη παρατήρηση που όμως αποδεικνύεται αληθινή κάθε μέρα στη ζωή μας. Εκφράζει την αναπόδραστη σχέση μας με τον έξω κόσμο, το γεγονός ότι αγγίζουμε τις ζωές άλλων ανθρώπων, απλώς και μόνον επειδή υπάρχουμε».

Και  τελειώνοντας την ομιλία της  :

« Και αύριο, ελπίζω, ότι ακόμα και αν δεν θυμάστε ούτε μια λέξη  μου, θα θυμάστε ίσως τα λόγια του Σενέκα, ενός από εκείνους τους παλιούς Ρωμαίους που συνάντησα στο διάδρομο των Κλασικών, έχοντας στρίψει από τη σκάλα της καριέρας σε αναζήτηση αρχαίας σοφίας :

 “Σαν παραμύθι είναι η ζωή, δεν έχει σημασία πόσο μεγάλο είναι, αλλά πόσο καλό” .

Το σημαντικό στα σχήματα δεν είναι αυτές - καθαυτές οι πλευρές τους (πάχος και μήκος τους), αλλά οι τομές των πλευρών τους. Αυτές δίνουν το είδος του σχήματος, αυτές φτιάχνουν, με αλληλοσύνδεση, το υφάδι στη Γεωμετρία.

Έτσι και στη ζωή μας, σημασία δεν έχει ούτε ο πλούτος μας (το πάχος πλευρών μας), ούτε ο χρόνος μας (το μήκος πλευρών μας), αλλά οι κάθε είδους συναντήσεις μας με πρόσωπα, με τόπους, με καταστάσεις, με τη δημιουργία και την έμπνευση, που είναι οι κρίσιμες τομές μας οι οποίες, εν τέλει,  μας καθορίζουν με μοναδικό και ανεπανάληπτο τρόπο και φτιάχνουν το δικό μας υφάδι ζωής.»

·  Ο Γάλλος φιλόσοφος Ζιλ Ντελέζ : «Αν αιχμαλωτιστείτε στο όνειρο του άλλου  είστε χαμένοι».

·  Ο Γάλλος φιλόσοφος Μπερνάρ Ανρί Λεβί: «Χωρίς απόσταση δεν υπάρχει όριο, χωρίς όριο δεν υπάρχει ταμπού, χωρίς ταμπού δεν υπάρχει παράβαση, χωρίς παράβαση δεν υπάρχει πόθος ».

·  Ο γνωστός Αμερικανός καλλιτέχνης Άντι Γουόρχολ :

«Λένε ότι ο χρόνος φέρνει αλλαγές, αλλά στην πραγματικότητα πρέπει να τις προκαλέσεις μόνος σου».

·  Κάποιος από τους πιο σπουδαίους  γερουσιαστές στην ιστορία του Αμερικανικού Κογκρέσου και επί πολλά χρόνια πρόεδρός του, πολλές φορές διέκοπτε ανούσιους ομιλητές με τη φράση: « Μην προσπαθείς να εξηγήσεις αυτά που δε λες».

Επίσης, «Μια ιδέα, όταν έχει ωριμάσει κι είναι έτοιμη να εκφραστεί δεν μπορεί να την εμποδίσουν όλοι οι στρατοί του κόσμου».

·  H συγγραφέας Σοφία Νικολαϊδου : «Λαϊκισμός είναι η τυραννία της πρόσληψης. Όταν δεν σκέφτεσαι τόσο τι κάνεις, όσο το πώς θα το πάρουν οι άλλοι».

·  Ο Διοικητής της Κεντρικής Αμερικανικής Τράπεζας Μπεν Μπερνάνκι, με αφορμή το μεγάλη παγκόσμια  χρηματοοικονομική αναστάτωση του 2008: «Δεν υπάρχουν άθεοι στα χαρακώματα, ούτε ιδεολόγοι στις οικονομικές κρίσεις».

·  Ο μεγάλος Έλληνας ποιητής Κ. Καβάφη στο ποίημά του:  «Ο Θεόδοτος» : «Την επικράτησή σου κύταζε πώς αποκτάς».      

·  Ο  George Carlin: «Η ζωή δεν μετριέται με τις ανάσες που παίρνουμε, αλλά με τις στιγμές που μας κόβουν την ανάσα».

·  Ο Γέρος της Δημοκρατίας Γεώργιος Α. Παπανδρέου για τον Γρίβα Διγενή , αρχηγό της ΕΟΚΑ: «Εδοξάσθη κρυπτόμενος και κατεποντίσθη εμφανιζόμενος».

Αυτός ο χαρακτηρισμός, δυστυχώς, ισχύει για πάρα πολλά πρόσωπα της δημόσιας ζωής.

·  Ο μεγιστάνας του αμερικανικού τύπου Γουίλιαμ Ράντολφ Χιρστ: «Είδηση είναι κάτι που κανείς δεν θέλει να δημοσιευτεί, τα υπόλοιπα είναι  απλώς διαφημίσεις».  

·  Ο Ρουμανοεβραίος συγγραφέας Νόρμαν Μάνεα που έζησε στην περίοδο του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, μικρό παιδί, σε στρατόπεδο συγκέντρωσης: «Κάθε Χώρα, ανεξαιρέτως, θα πρέπει εκτός μνημεία των ηρώων της να ανεγείρει και τα μνημεία της ντροπής της ».

·  Ο  Γερμανός συγγραφέας Ντανιέλ Κέλμαν: « Η επιτυχία μπορεί να σε κάνει βλάκα  και η αποτυχία κακό ».  

·  Ο  Βρετανός πρωθυπουργός Gladstone (1809-1898): «Θα υπάρξει ειρήνη μόνο όταν η δύναμη της αγάπης αντικαταστήσει την αγάπη για  δύναμη ».

·  Ο Ζυλ Ρενάρ:  «Στον  οίκο της ευτυχίας το μεγαλύτερο δωμάτιο είναι η αίθουσα αναμονής ».

·  Η  Ινές ντε λα Φρεσάνζ, μούσα του Λάγκερφελντ και του Λακρουά : «Όταν αποφασίζουμε να κάνουμε κάτι, πρέπει να το πράξουμε με θάρρος, είτε πρόκειται να παντρευτούμε, είτε να αγοράσουμε ένα σπίτι, είτε να κάνουμε παιδιά, είτε να δουλέψουμε ή ακόμα να πούμε με ειλικρίνεια αυτό που πιστεύουμε » .        

·  O πατέρας της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας που έθεσε τις βάσεις του καταναλωτισμού της Δύσης  Henry Ford: «Το να σκέφτεσαι είναι η σκληρότερη δουλειά που υπάρχει  και αυτός είναι ο λόγος που τόσο λίγοι το τολμούν».

·  Ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης : «Το καίριο στη ζωή αυτή κείται πέραν του ατόμου. Με τη διαφορά ότι, αν δεν ολοκληρωθεί  κανείς σαν άτομο  - και όλα συνωμοτούν στην  εποχή μα για αυτό - αδυνατεί να το υπερβεί». 

·  Ο Francis Bacon (Άγγλος φιλόσοφος και πολιτικός 1561-1626) :

«Η ελπίδα είναι καλό πρωινό, αλλά κακό γεύμα.»

«Η αρετή είναι σαν τις πολύτιμες αρωματικές ουσίες. μυρίζουν γλυκύτερα όταν τις καίμε ή τις συνθλίβουμε, γιατί η ευτυχία αποκαλύπτει καλύτερα τα ελαττώματα, ενώ οι αντιξοότητες αποκαλύπτουν καλύτερα την αρετή.»

·  Στο μνημείο του μεγάλου εφευρέτη Κόμη φον Ζέππελιν στη λίμνη της Κωνσταντίας, στην Ελβετία, υπάρχει η επιγραφή :

«First you dream; then you believe in your dream; and then …it happens», δηλαδή: «Πρώτα ονειρεύεσαι, μετά πιστεύεις εσύ ο ίδιος στα όνειρό σου κι ύστερα… αυτό γίνεται πραγματικότητα.»

·  Ο Ιταλός ηθοποιός και σκηνοθέτης Roberto Benigni : «Είναι σημάδι μετριότητας το να επιδεικνύεις ευγνωμοσύνη με αυτοσυγκράτηση.»

·  Ο μεγάλος Γάλλος γλύπτης Auguste Rodin: «Το σπουδαιότερο (στη ζωή) είναι να συγκινείσαι, να αγαπάς, να ελπίζεις, να πάλλεσαι, να ζεις. »

·  Ο  Einstein : «Γίνε άνθρωπος της αξίας και όχι της επιτυχίας. Ο άνθρωπος της αξίας προσφέρει περισσότερα και λαμβάνει λιγότερα. Ο άνθρωπος της επιτυχίας προσφέρει λιγότερα και λαμβάνει περισσότερα.»    

·  Ο Ισπανός ζωγράφος Γκόγια: «Ολόκληρη η ζωγραφική αποτελείται από πράγματα  που παραλείπονται κι από πράγματα που τονίζονται».

·  Ο πάντα επίκαιρος ο Εμμανουήλ Ροΐδης στο Περιοδικό «Ασμοδαίος», στις 8 Ιουνίου 1875: «Αν υπήρχε λεξικό της νεοελληνικής γλώσσης, νομίζομεν  ότι ο ορισμός της λέξεως κόμμα  ήθελεν είναι ο ακόλουθος: “Ομάς ανθρώπων ειδότων ν’ αναγιγνώσκωσι και ν’ ανορθογραφώσι, εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπό ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν’ αναβιβάσωσι αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παράσχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι, χωρίς να σκάπτωσι.”[…] Τοιούτον επάγγελμα μετέρχονται εναλλάξ από τριακοπενταετίας οι πολιτικοί ημών τροφοδόται, αγωνιζόμενοι έκαστος, ως καλός ποιμήν, προς συμφερωτέραν υπέρ της αγέλης του λύσιν του μόνου παρ’ ημίν πολιτικού ζητήματος : τις δηλαδή πρέπει να τρώγει και τις να νηστεύει και επί πόσον χρόνον να τρώγει ή να νηστεύει».         

·  Ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, Επίσκοπος της Σερβικής Εκκλησίας στο έργο του: «ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ περί καλού και κακού» :

Είναι εύκολο να διδάξεις ένα ζώο.

Είναι εύκολο να διδάξεις έναν αδαή.

 Αλλά είναι δύσκολο να διδάξεις έναν αμαθή που ήδη έγινε δάσκαλος στους  άλλους.

Σε κάθε κύπελλο της γήινης απόλαυσης βρίσκεται στον πάτο ένα σκορπιός. Και συνάμα, δυστυχώς, αυτά τα κύπελλα είναι τόσο ρηχά, ώστε ο σκορπιός είναι πάντα κοντά στα χείλη.

Να είσαι προσεκτικός προς ακραίους επαίνους και ακραίες επιπλήξεις, και να θεωρείς ότι είσαι από τους πρώτους μικρότερος, και από τους δεύτερους μεγαλύτερος, ώστε να μην πετάξεις χωρίς φτερά και για μην καταστραφείς χωρίς ελπίδα.

Όπως η κερασιά δεν φέρει καρπό πριν ρίξει τα άνθη της, έτσι ούτε ο άνθρωπος δεν μπορεί να φέρει πνευματικό καρπό μέχρι να ρίξει από πάνω του τη σαρκική ματαιοδοξία και τον εξωτερικό στολισμό.

Φρόντιζε να κάνεις στους ανθρώπους εκείνο, για το οποίο στην αρχή ακόμα θα σε βλαστημούν, όμως στη τέλος θα σε ευλογούν, και ποτέ εκείνο, για το οποίο στην αρχή θα σε ευλογούν, όμως στο τέλος  θα σε αναθεματίζουν. 

Η τσάντα της γήινής μας ευτυχίας είναι πάντα σκισμένη. ‘Οσα περισσότερο χώνεις σ’ αυτή την τσάντα, τόσα περισσότερα χύνονται απ’ αυτήν.

Στους  πιστούς του ο Θεός πάντα σε εύλογο χρόνο επιτρέπει τη δυστυχία. Τούτη είναι η φωνή του φίλου, που τα μεσάνυχτα φωνάζει στους  κοιμισμένους: Φωτιά!  Ο σοφός αφήνει το φλεγόμενο  σπίτι να καίγεται, ενώ αυτός  φεύγει με τη ζωή. Ενώ ο τρελός θρηνεί στη μέση της φωτιάς και περιμένει, ώστε και ο ίδιος να καεί στη φωτιά του σπιτιού.

Όσο περισσότερο ευρύνεται ο κύκλος της γνώσης, τόσο περισσότερο ευρύνεται και ο κύκλος της άγνοιας. Όσο περισσότερο μεγαλώνει ο αριθμός των ικανοποιημένων επιθυμιών, τόσο περισσότερο μεγαλώνει και ο αριθμός των ανικανοποίητων επιθυμιών.

Μάθαινε ό,τι θέλεις και γνώριζε ό,τι μπορείς, αλλά ένα πράγμα δεν επιτρέπεται να μην γνωρίζεις : ότι είναι πάντα πιο πολύτιμη η καλή συμπεριφορά από την πολύ γνώση. Μάθαινε ό,τι θέλεις και γνώριζε ό,τι μπορείς, αλλά ένα πράγμα δεν επιτρέπεται να μάθεις: Να  χρησιμοποιείς τη γνώση σου για κακό. Καλύτερη η άγνοια, παρά η κακώς χρησιμοποιούμενη γνώση!

Όταν το κακό  ξεπετάξει και την τελευταία του κάρτα, το καλό θα κρατάει άλλη μια στα χέρια.

Όταν ένας μαθητής του νόμου του Θεού και ένας δάσκαλος του νόμου του Θεού πράξουν το ίδιο καλό έργο, ο πρώτος δικαιούται περισσότερο έπαινο από το δεύτερο. Όταν ένας μαθητής του νόμου του Θεού και ένας δάσκαλος του νόμου του Θεού πράξουν την ίδια αμαρτία, ο δεύτερος είναι πιο υπεύθυνος από τον πρώτο.

Όποιος βαδίζει πίσω από τον Ήλιο, και γελαστός όλη τη μέρα πιάνεται από τριαντάφυλλο σε τριαντάφυλλο, τούτος όταν δύσει ο ήλιος θα επιστρέψει δακρυσμένος πιάνοντας από αγκάθι σε αγκάθι.

Εάν κυνηγάς και προφτάσεις την αλεπού, θα  επιστρέψεις την κότα, όμως εάν κυνηγάς και προφτάσεις την αρκούδα δεν θα επιστρέψουν ούτε το μελίσσι ούτε εσύ.

Στον πλούσιο φαίνεται ότι ο πλούτος είναι εμπόδιο στην αρετή, στο φτωχό η φτώχια, στο γνώστη η γνώση, στον αδαή η άγνοια, στον άρρωστο η αρρώστια, στον υγιή η υγεία, στο γέρο τα γεράματα, ενώ στο νέο η νεότητα.

Εάν χάσεις την αγάπη, θα έχεις χάσει πολλά, όμως εάν χάσεις και την πίστη, τα έχεις χάσει όλα. Εάν χάσεις την αγάπη, θα έχεις χάσει τον καρπό από το δέντρο, όμως εάν χάσεις και την πίστη , θα έχεις κόψει το δέντρο.

Ο ίδιος δεν εκείνο που λέει για τον εαυτό του, αλλά εκείνο που αποσιωπά για τον εαυτό του. Όχι εκείνο το οποίο αποσιωπά επίτηδες, αλλά εκείνο που αποσιωπά αναγκαστικά, επειδή δεν μπορεί να το εκφράσει.

Ο πρώτος καρπός της αμαρτίας είναι η μεγαλύτερη αμαρτία.

Η αγάπη χαρίζει, το καθήκον χρεώνει. Η αγάπη επεκτείνει το νόημά της πάνω από τα σύνορα της οικουμένης, γι’ αυτό φαίνεται, ότι η αγάπη δεν σκέπτεται. Το καθήκον περιόρισε το νόημά του στα πράγματα και στα γεγονότα, γι’ αυτό φαίνεται , ότι το καθήκον σκέπτεται. Η αγάπη επέκτεινε τη δραστηριότητά της πέρα από τα σύνορα του χρόνου, γι’ αυτό φαίνεται ότι η αγάπη  δεν ενεργεί. Το καθήκον περιόρισε τη δραστηριότητά του σε ημέρες και περιπτώσεις, γι’ αυτό φαίνεται , ότι το καθήκον δραστηριοποιείται. Η αγάπη στέκει πέρα από το διαχωρισμό του καλού και του κακού.  Το καθήκον είναι ακούραστος διαχωρισμός του καλού και του κακού. Η γυναίκα γερνά, η μητέρα δεν γερνά. Όποιος εμπορεύεται με τον Χριστό αυτός έχει τον πιο επικίνδυνο συνεταίρο.