1926: Mια ωραία πανήγυρις εις την Αράχωβαν

Ἀράχωβα (Ἔκτακτος ἀνταπόκρισις). Ἡ πόλις, ἡ ὁποία κατέχει τὸ δυτικόν ἄκρον τῆς Ἀττικοβοιωτίας ἔχει τὸ  πλεονέκτημα νὰ ἀναπνέῃ τὴν αὔραν τοῦ Παρνασσοῦ εἰς ὕψος χιλίων μέτρων ὑπέρ τὴν θάλασσαν. Ἐάν μάλιστα οἱ ὑπερχίλιαι αὐτῆς οἰκίαι δὲν ἦσαν τόσον πυκνά κατασκευασμέναι, ἡ Ἀράχωβα θὰ ἦτο ἀληθής Ἑλβετική πόλις γραφικῶς περιχαρακωμένη ὑπό λοφοσειρῶν τοῦ Παρνασσοῦ, ὧν ὁ χρωματισμός ποικίλλει, ἀλλοῦ μὲν παρατηρουμένης δασώδους ἐξ ἐλάτων ἐκτάσεως καὶ μελανῆς ἐκ τῆς πυκνότητος τῶν δένδρων, ἀλλαχόθι δὲ διά μιᾶς πρασινάδας καὶ ἀλλοῦ καταστίκτου ὑπό στιβάδων ζωηρῶν ἐκ συμπεπυκνωμένης χιόνος.

    Βλέπει τις κατά τὸν περίπατόν του ἀπειρίαν λόφων ἐκ πρασινωπῶν ἀμπελώνων γραφικωτάτων καὶ ἐκτεταμένων ἐνιαχοῦ διακοπτομένων ὑπό λευκαζόντων ἀγρῶν, ὥστε τὸ πᾶν νὰ ἐμφαίνῃ ἕνα παμμέγιστον τάπητα πολυτελέστατον καὶ θαυμαστὸν, ὅν ὑποστηρίζει ἀπέραντος ἐλαιών διαυλακούμενος ὑπό χαραδρῶν. καὶ ὑδάτων, ἅτινα στολίζουσι τὴν ὅλην περιφέρειαν κατά τρόπον ἀληθῶς μαγευτικόν.

    Εἰς τὸ ὑψηλότερον μέρος τῆς πόλεως ὀρθοῦται ὑπερήφανος καὶ μεγαλοπρεπής ὁ ναός τοῦ Ἁγίου Γεωργίου - διά τὴν μνήμην τοῦ ὁποίου ἡ πόλις ὁλόκληρος θυσιάζει κατ’ ἔτος ἀμνούς ὀβελίας καθ’ ὁμάδας ψηνομένους κατά παλαιοτάτην συνήθειαν.

    Συρρέει πλῆθος ὁλόκληρον ξένων πάσης προελεύσεως φιλοξενούμενον ὑπό τῶν Ἀραχωβιτῶν, οἵτινες ἀνοίγουσι διάπλατα τὰς οἰκίας των, ἀλλά καὶ συγχρόνως τὰ οἰνοβάρελα  αὐτῶν, ὥστε νὰ ὑπερχειλίζῃ ἡ φιλοξενία καὶ ἡ αἰσθηματολογία  τῆς Ἀραχώβης ἀκμαία καὶ ζωηρά πάντοτε.

    Ἡ πανήγυρις  εἶναι πατροπαράδοτος - ὀφείλεται δὲ κατὰ τὴν  παράδοσιν εἰς τὴν συνδρομήν τοῦ Ἁγίου Γεωργίου κατά τὸ  1826, ὅτε ἐγένετο ὑπέρ τὴν Ἀράχωβαν καὶ εἰς βημάτων ἀπ’ αὐτῆς ἀπόστασιν αἱ διάφοροι μάχαι τῶν Ἀραχωβιτῶν ὑπό τὸν Καραϊσκάκην πρὸς τὰς ὀρδάς τῶν Τουρκαλβανῶν ὑπό τὸν Μουστάμπεην μετά τὴν ἅλωσιν τοῦ Μεσολογγίου, ἐφονεύθη  δὲ καὶ ὁ Μουστάμπεης καὶ κατεστράφη ὅλος ὁ στρατός τῶν Ἀλβανῶν ἐκ 3.500 περίπου.

   Ἐξαιρετικῶς ἐφέτος καὶ κατά γενικήν ἀπαίτησιν ἔσυρε πρῶτος τὸν χορόν ὁ Πρόεδρος τῆς  Κοινότητος κ. Λαζαρῆς, ἰατρός, ὑπό τὰ χειροκροτήματα καὶ τὸν  ἐνθουσιασμόν συμπάσης τῆς Ἀραχώβης, ἥτις ἀληθῶς τὸν ἐλάτρευσε καὶ τὸν ἀγαπᾷ.

   Οἱ εὐγενεῖς Ἐπίτροποι τοῦ ναοῦ ἐκαλλώπισαν τὸ  ὑπέρ τὸν ναόν ἀνωφερῶς ἐκτεινόμενον στάδιον περιγυρούμενον μὲ κίονας λευκωπούς, σιδηροφράγματα καὶ ἀπείρους σημαίας, εἰς τὴν βάσιν τοῦ ὁποίου καὶ ἐπί ὡραιοτάτης μαρμαρίνης ἐξέδρας παραμένει ἡ Ἑλλανόδικος ἐπιτροπή, ἡ κρίνουσα τοὺς διαγωνιζομένους εἰς τὸν δρόμον ἀγωνιστάς, εἰς δὲ τὸ ὑψηλότερον αὐτῆς σημεῖον οἱ ἀθλοθέται ποιμένες, ὧν ἕκαστος προσφέρει ὡς ἔπαθλον  τὸν ἀμνόν, ὅν ὑπέσχετο τῷ  ἀγῶνι.

Τὴν  ἔναρξιν τῆς πανηγύρεως διαδηλοῖ ὁ κρότος τοῦ πεδινοῦ πυροβόλου, ὅπερ σκιάζει τὸ στάδιον καὶ εὑρίσκεται ἀκριβῶς  ἐπί τῆς θέσεως τοῦ τάφου τοῦ Μουστάμπεη, ὥστε ὁ ἐπισκέπτης ἀμέσως νὰ ἀναζητῇ  τὴν  ἀληθῆ ἀφορμήν τῆς πανηγύρεως.

    Ἐπί τριήμερον ἐκτελοῦνται διάφορα ἀγωνίσματα: λιθοβολία, ἄρσις βαρῶν, ἀγών ἅλματος, δρόμου νέων καὶ γερόντων μὲ διάφορα ἔπαθλα ὡς ἁλύσεις καὶ ὡρολόγια. Χοροί διάφοροι  καθ’ ἑσπέραν ἐν ταῖς πλατείαις, γραφικαί ἐνδυμασίαι, ἐδῶ κλαρίνα καὶ βιολιά, ἐκεῖ  τύμπανα  καὶ πίπιζαι, ἀλλοῦ τραγούδια, κρότοι ἔγχορδοι ἀναμιγνυόμενοι μὲ τοὺς κρότους τῶν αὐτοκινήτων ἀληθής πανζουρλισμός, γλέντι καὶ διασκεδάσεις μεσονύκτιαι  καὶ πανταχοῦ χαρά καὶ ἐνθουσιασμός.

    Κατά τοὺς διεξαχθέντας ἀγῶνας νικηταί ἀνεδείχθησαν Δεσφινιῶται καὶ Ἀραχωβῖται. Ἡ συρροή ἐφέτος κυρίως ὠφείλετο εἰς Εὐρωπαίους ἀπό Δελφῶν ἀφιχθέντας καὶ ἐάν ὁ δρόμος μέχρι Χαιρωνείας ὡς ὑπεσχέθη ὁ κ. Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας εἰς τὸν κ. Λάζαρον συντελεσθῇ,   ἡ Ἀράχωβα  θὰ συγκεντρώνῃ τακτικά πολλούς ἐπισκέπτας ἐφ’ ὅσον ἡ Ἀράχωβα παρουσιάζει ὅλα τὰ  στοιχεῖα ἀληθοῦς σανατορίου. Χάρις εἰς τὰς ἐνεργείας τοῦ Προέδρου τῆς Κοινότητος ἡ πόλις ἠλεκτροφωτίζεται  καὶ κοσμεῖται μὲ δενδροφυτείας.

    Τὸ Κοινοτικόν συμβούλιον παμψηφεί ἀνεκήρυξε τὸν κ. Πάγκαλον ἐπίτιμον πολίτην Ἀραχώβης, καὶ θὰ ὀνομάσῃ ὡς πλατεῖαν Θεοδώρου Παγκάλου μίαν τῶν κυριωτέρων αὐτῆς πλατειῶν, ὑπό τὴν προϋπόθεσιν ὅτι ἡ ὑπόσχεσις τοῦ κ. Παγκάλου περί κατασκευῆς τῆς ὁδοῦ Ἀραχώβης -Λεβαδείας θὰ πραγματοποιηθῇ.

   Ἰδού καὶ τὰ ἀποτελέσματα τῶν ἀγώνων.

Ἡμέρα πρώτη

Δρόμος ἐν τῷ Σταδίῳ - Νικηταί

1ος Ἠλίας Παπακωνσταντίνου (ἐκ Δεσφίνης)

2ος Ἰωάννης Σ. Ἀνδρέου (ἐξ  Ἀραχώβης)

3ος Νικόλαος Πλῆτσος   ( »         »         )

Ἡμέρα Δευτέρα

Ἅλμα τριπλοῦν - Νικηταί

1ος Ἠλίας Παπακωνσταντίνου (ἐκ Δεσφίνης)

Σφαιροβολία -Νικηταὶ

1ος Γεώργιος Φαρμάκης (ἐξ Ἀραχώβης)

Ἡμέρα Τρίτη

Δρόμος ἐν τῷ Σταδίῳ τριῶν ἀγωνισμάτων

Νικηταί:

Ἰωάννης Μπόκας (ἐξ Ἀραχώβης)

Λάμπρος Βλαχαντώνης (ἐξ Ἀραχώβης)

Γεώργιος Στεφανόπουλος (ἐξ Ἀραχώβης)

Ἄρσις βάρους ὀκαδ. 54

Νικητής Ἰωάννης Ξενοδόχος (ἐξ Ἀραχώβης)

Ἄρσις βάρους 30 ὀκάδων ὑπό  παίδων

Νικητής Σάββας Καλποῦζος ἐτῶν 15 (ἐξ Ἀραχώβης)

ΠΗΓΗ: Από το βιβλίο:

Τὸ πανηγύρι τῆς Ἀράχωβας

Μέσα ἀπό δημοσιεύματα στὸν ἑλληνικό τύπο

(1873 - 1973).

Λουκάς Αλ. Παπαλεξανδρής 2017

Εφημερίδα «Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ» 13/5/1926